„Се очекуваше ваква книга да се појави во Полска, Чешка, Унгарија или дури и во Германија, но наместо тоа, се појави во Бугарија. И ако за Западна Европа и остатокот од светот таа беше изненадување, не беше никаков шок за бугарските читатели, оние кои го познаваат и го почитуваат Владимир Зарев и неговите единаесет романи во изминатите неколку децении. Романот низ европските метрополи предизвика бројни осврти, особено во водечките медиуми од германското говорно подрачје, а за самиот автор е снимен документарен филм насловен „Бугарскиот Балзак“, во кој критичката мисла го споредува со Достоевски, Маркез, Ман и Булгаков. Поодделни осврти го доближуваат до Апдајк според начинот на кој се градени и профилирани неговите ликови“. (Од рецензијата за германското издание на книгата)
Владимир Зарев е современ бугарски писател роден 1947 г. во Софија. Работи како универзитетски професор по бугарска литература а од 1973 г. е уредник на одделот за белетристика на списанието „Современик“. Романите му се преведувани на многу светски јазици, а романот „Пропаст“ (12 изданија во Бугарија) стана бестселер во Германија и во САД. По романот е снимен филмот „Времето е наше“.
Добитник е на државните награди „Иван Вазов“ и „Елин Пелин“, а во 2017 година ја прими и Државната награда „Св. Паисиј Хилендарски“ за исклучителен придонес во развојот на националната културна идентификација и духовни вредности.
Автор е на романите: Демонот на нетрпеливоста ( 1975), Процес (1984), Загар (1987), Лето 1850 (1988), Пропаст (2003), Поп Богомил и совршенството на стравот (2005), Чудовиштето (2019), на трилогијата: Битие (1978), Исход (1983), Закон (2012), како и на повеќе поетски книги.
Извадоци од книгата
– Ете, најдов и наслов за новиот роман… „Пропаст“.
– Насловот е лош, но е вистинит.
– Но не можам да пишувам. Кој идиот ја измислил таа бесмислица дека за да пишуваш, треба да си намачен и да страдаш? Може ли некој подобро да вози трамвај или да оди по јаже само затоа што страда? Потребно ми е спокојство, мамо, некаква хармонија, духовност.
Помислив ќе заплаче, но таа само го извади шамичето од ракавот. Мама ги бендисуваше моите романи, можеби зашто не се бендисуваше себеси, својот живот, здодевната точност во молчењето на тато. Таа доаѓаше на сите мои литературни читања во Софија, седнуваше во последниот ред, слушаше, се внесуваше, но никогаш не посмеа да ракоплеска. На крајот од вечерта опијанета се извлекуваше нечујно, еднаш ја здогледав на улицата како се оддалечува, се претопува самотна како сон во ноќниот град.
– Да – рече мама – ти треба да пишуваш.
Вечниот губитник и безделникот се секогаш способни за две глупави нешта: да се самосожалуваат или да мечтаат. Самосожалувањето е начин да се притаиш, да останеш во место, а мечтата – да се раздвижиш, да влезеш во допир со околните, да ги вклучиш во својата неостварлива игра. Си замислував како, ако спечалам толку многу пари, ќе нахранам некој дом за сираци, ќе направам донација за изградба на случајна црква, ќе ја прифатам бубрежната трансплантација на дете за кое се моли по телевизијата и тоа, признавам, ќе биде најчесното, најподлото во моите очекувања. Така се самооправдував. Вероника, изгледа, беше во право, јас навистина сум последниот циник.
– Во овој компромисен роман – ме прекина таа – ти сакаш да докажеш дека тоталитарниот систем се стреми сите да нè направи соучесници. И зарем не сфаќаш, татенце, токму на тој дркаџиски начин ти му служиш, ти го обезвинуваш, го распределуваш меѓу сите нас, неволно стануваш негов соучесник.