Во вторникот вечер имавме прекрасна можност да присуствуваме на двоен настан во чест на славниот руски писател Антон Павлович Чехов. Во 19 часот во фоајето на Македонскиот народен театар се одржа промоцијата на книгата „Иванов, две верзии (1887/1889)“, а еден час подоцна ja гледавме и театарската претстава на сцената на МНТ, кој продукциски стои зад обете задоволства.
Вчера почина великанот на филмската уметност Вељко Булајиќ (1928-2024). Доживеа длабока старост, како што заслужува еден партизан. Во 2008 година беше гостин на „контраверзното“ издание на филмскиот фестивал „Браќа Манаки“, кој се одржа на релација Битола-Скопје. Имав можност да направам интервју со г-нот Булајиќ, кому секогаш му е драго кога се враќа во омиленото му Скопје. Токму тој беше „виновникот“ за филмот „Скопје 63“ кој одекна низ светот, и на нашиот град му го донесе потребниот публицитет и можност за помош од многу братски земји, после кој се крена како феникс од пепелта.
Вчера од печат излезе новата книга од Калина Малеска, во издание на ИЛИ-ИЛИ. Насловен „Светот што го избрав“, ова е третиот роман во нејзината библиографија, објавен по десетгодишна пауза. Во меѓувреме авторката издаде една теориска книга и по две збирки раскази и книги за деца за истата скопска издавачка куќа.
Овој месец се навршуваат три децении од објавувањето на првиот број на „Маргина“. Добро се сеќавам, годината беше 1994, во некогашната заедничка држава војната се’ уште не го имаше достигнато деструктивниот врв, а во „оазата на мирот“ се појави часописот за сурфање по рабови, како повик кон збунетите млади луѓе кои бараа поинакво мислење од она што секојдневно се сервираше во вестите на телевизиските канали. „Маргина“ одигра значајна улога во првата декада од осамостојувањето на државата нудејќи лепеза од теми релевантни во моментот, чие ехо го чувствуваме и ден-денес, но во сосема поинаква форма. Во текстот ќе се обидам да се потсетам на одредени моменти како дел од редакцијата на „Маргина“, на тој начин чествувајќи го тридецениското постоење на часописот кој најпрво „сурфаше по рабовите“, а потоа орбитираше како списание за „ширење на децентралистичка култура“. Подгответе се за субјективен времеплов низ шаренилото од светови кои ги нудеше „Маргина“ на читателите, сами создавајќи ја сликата за значењето на овој проект 😉
Вчера замина Мирко Попов. Како ретко кој, тој успеа да го поистовети родниот град во кој живееше и твореше со уметноста што ја создаваше. Сите ние со нашето делување и однесување ја креираме сликата за градот како шаренило од темпераменти и можности, но сепак, кога него ќе го видев на улица, си велев: “Еве го модерно Скопје!”
На први март во Археолошкиот музеј во Скопје беше отворена изложбата „Нингјо“, по повод 30-годишнината од воспоставувањето на дипломатски односи меѓу Јапонија и нашата држава. Експонатите, избрани од колекцијата на Јапонската Фондација, патуваат низ целиот свет, а македонската публика ќе може да ужива во нив заклучно со 26 април.
Годината беше 2020, пандемијата сите не’ излудуваше, но Скопскиот џез фестивал си имаше редовно издание во Националната опера и балет во третата недела од октомври. Со маски и раздалечени бајаги еден од друг, проследивме неколку навистина возбудливи концерти, впрочем, како и секогаш кога се работи за институцијата СЏФ. По еден од нив, на враќање дома преку плоштад, Мартиновски на неколкумина од нас во групата ни соопшти дека за време на концертите, доколку е силно инспириран од музиката која ја слуша во моментот, го вади мобилниот телефон, и на една софтверска програма црта слики. Четири години потоа, Марта со своја изложба во МКЦ!
Младинскиот образовен форум е прекрасна платформа во чиј фокус се младите и нвното критичко размислување во однос на многу актуелни општествено-политички теми. Во текот на годината се одвиваат еден куп работилници и настани, а постојан гласноговорник на фреквентните активности е Радио МОФ, кој може да се слуша 24/7.
Домаќинот Илија Гиле Ангеловски, чија емисија има завидна километража, ме покани во ценетата емисија „Герила радио“ да помуабетиме за книжевноста, музиката, филмот… за Скопје во 90-те и 2000-те, за ноќниот живот, концертите, медиумите… и сите оние работи кои животот го прават поподнослив и поубав. Баш уживав пред микрофонот после дооооолго време.
По успешното деби со збирката раскази „Млечни заби“, талентираната Хана Корнети „не’ изненадува“ со роман за деца насловен „Илина и шумските тролови“. Нурнете се во ова возбудливо патување заедно со Вашите најмили.
Поговор кон романот „Мина“ од Игор Анѓелков, Скопје: ИЛИ-ИЛИ, 2023
Пишува: Ана Мартиноска
Загриженоста за човековото страдање на германскиот филозоф и социолог Теодор В. Адорно суптилно се провејува низ саморефлексивната семејна сага на новиот роман на Игор Анѓелков, кој започнува со неговиот цитат како мото „Можеби сетив дека сè она што човек постигнува во животот е само обид да си го врати детството.“. Токму тој стремеж за навраќање кон спомените од детството и кон сопственото и семејното минато, блиско и подалечно, а во обид да се разбере и прифати смислата, но и залудноста на животот, ја гради нарацијата на „Мина“, роман кој по многу нешта се надоврзува, го надополнува или пак претставува извесно продолжение на претходниот роман на овој автор – „Шрапнел“. Таа спојка не е само во експлозивноста на симболиката на двата наслови, туку уште повеќе во споделениот фокус на неколку генерации на ликови од исто семејство, вклучувајќи го и самиот наратор, кој веројатно, но не и нужно, е и самиот автор.
