На денешен ден пред седум години почина славната американска писателка Урсула Легвин (21.10.1929 – 22.01.2018). Таа се прослави со нејзините научно-фантастични дела сместени во универзумот „Ханиш“, како и со серијалот за „Земјоморието“ (Earthsea). Дебитираше во 1959 година, а нејзината книжевна кариера траеше речиси шеесет години, објавувајќи повеќе од дваесет романи и над сто раскази, покрај поезијата, книжевната критика, преводите и книгите за деца. Според добрите познавачи на СФ-литературата, нејзино клучно дело е „Левата рака на темнината“, на кое ќе се фокусираме во понатамошниот дел од текстот. Имав среќа во истото да уживам уште во 90-те години на минатиот век, кога во едно од последните интервјуа, Милан Младеновиќ (ЕКВ) на прашањето на новинарката да наведе омилена книга, го посочува токму овој роман.
„Левата рака на темнината“ е револуционерен научно-фантастичен роман објавен во 1969 година. Сместен во измислениот универзум „Ханиш“, приказната ги истражува темите на полот, сексуалноста и општеството низ објективот на вонземскиот свет познат како „Гетен“, или „Зима“. Заплетот го следи Џенли Ај, пратеник од „Екумена“, кој е испратен во „Гетен“ да ги убеди неговите жители да се приклучат на колективот на планети. По пристигнувањето, Џенли се среќава со уникатните жители на планетата, кои се амбисексуалци, што значи дека можат да го менуваат полот во текот на нивниот живот. Оваа флуидност го предизвикува разбирањето на родот на Џенли и ги комплицира неговите интеракции со Гетенците, особено со Естравен, политички прогонет лидер кој станува и сојузник и пријател.
Наративот на Легвин навлегува длабоко во културните и психолошките аспекти на нејзините ликови, прикажувајќи богата таписерија на животот во „Гетен“. Романот испитува како родот влијае врз општествените структури и личните односи, поттикнувајќи ги читателите да размислуваат за сопствените прифатени општествени норми. Односот помеѓу Џенли и Естравен еволуира низ приказната, истакнувајќи ги темите на доверба, предавство и сложеноста на човечката поврзаност.
„Левата рака на темнината“ доби признание од критичарите и ги освои најзначајните СФ-награди „Хуго“ и „Небула“, зацврстувајќи го статусот на Легвин како главна фигура во научната фантастика. Романот се смета за значајно достигнување во жанрот не само поради неговото иновативно истражување на родот, туку и поради неговите длабоки филозофски согледувања и лирската проза со која е напишан. „Книгата продолжува да комуницира со читателите, поттикнувајќи дискусии за идентитетот, културата и природата на човештвото“, вели еден осврт кон книгата со кој потполно се сложувам, бидејќи романот, и по толку децении од неговото објавување, и понатаму е возбудлив за читање.
