„Она што кај сопствените деца го гледам како нивен најголем страв е дека ќе бидат исклучени од околината, па макар тоа било преку „булинг“, задевање или потсмев. Тоа е она од што најмногу се плашат. Ова е еден мошне дамнешен страв кај човековите битија, кои доколку заостанат зад племето, разните животни-грабливци ќе ги стигнат и ќе ги растргнат. Поради тоа човекот претендира да се претопи со околината. Но што да правиме со оние деца кои имаат поинаков темперамент, поинакви замисли и потреби?“
Кои се финесите кога се пишува поезија и проза, и особено литература наменета за најмладите? Ова е една од неколкуте теми кои Калина Малеска ги загатнува во разговорот со унгарската писателка Кристина Тот, која минатиот месец беше гостинка во Скопје.
Трамвајот со број 6 за десетина минути ме донесе од централната автобуска станица до предворјето на Музејот на современа уметност во Нов Загреб, каде деновиве може да се види изложбата насловена „Новиот бран во Белград – Пакет аранжман 1981-2021“. Автори на изложбата се Зорица Којиќ и Драган Амброзиќ, и таа содржи дела на фотографите Горанка Матиќ, Горан Вејвода, Бранислав Рашиќ и Бранко Гавриќ, кој е автор и на обвивката на славниот албум на новата генерација белградски бендови, после кој ништо не беше исто. Односно, на музичката сцена во поранешна Југославија се гледаше како на период пред и по излегувањеот на култниот „Пакет аранжман“.
Освен пишувањето и дружбите со прекрасните домаќини, времето на писателската резиденција во Пазин го пополнував со квалитетни прошетки низ Истра. Шетајќи низ центарот на симпатичниот истарски град, еден ден наидов на плакат на кој пишуваше дека туристичката агенција крај која поминував секој ден организира еднодневна посета на Голи оток. Не се премислував многу и веднаш го уплатив аранжманот кај сопственичката Ингрид, која најави дека ќе биде наш водич. Супер, помислив, конечно ќе можам во живо да ја видам и почувствувам приказната за најконтроверзниот остров во минатото, чија слава и значење единстено можеби ја засенува Вис. Но, за разлика од него, Голи оток и ден-денес како референца неретко се употребува во секојдневието и во политичките дебати на овие простори, метафорична сенка која веројатно никогаш нема да можеме да ја надраснеме.
Во текот на тринеделниот престој на книжевната резиденција во Пазин, мои драги соседи беа дечките и девојките кои работеа на зип-линијата чија патека ве вози над длабоката пазинска јама. Мојот балкон и првата платформа се оддалечени 5-6 метри, и во периодите кога подолго бев осамен работејќи на новите ракописи, баш ми беше драго кога ќе ја чуев екипата со новата група посетители, како врескаат додека адреналинот им шиба во срцето. Сето ова претставуваше добра психолошка подготовка за мојот писателски прелет над јамата, кој го оставив за претпоследниот ден, пред заминувањето.
Со изложбата насловена „Добредојдовте“, градот Пазин минатата година ја одбележал 75-годишнината од посетата на Меѓународната комисија за разграничување на Јулијската краина, односно Истра, меѓу Италија и Југославија. Изложбата се отворила на 18 мај и било најавено дека ќе трае до 31 декември 2021 година, но поради големиот интерес и посетеноста, како и поради важната тема која ја обработува, таа може да се посети во средновенковниот „каштел“ и во текот на оваа, 2022 година.
Денес точно напладне се случи претставувањето пред публиката во “Куќата за писатели” во Пазин, кое одеше и онлајн, додека зад нас беше активен зиплајн 🙂
Без музика навистина не ја бива работата 🙂 Имам среќа и задоволство во текот на мојот престој во Пазин да присуствувам на неколку свирки кои ја задоволија мојата жед за живи настапи, особено по двете години пандемиска апстиненција, со чест на исклучоците, нели. Овој крај уште на сцената во поранешна Југославија значеше за напреден и иновативен, изнедрувајќи еден куп возбудливи бендови. Пулската и риечката отсекогаш биле добар пример за тоа како треба да функционира една музичка сцена, а во оваа јунска музичка понуда, меѓу другите, ги гледав, за прв пат во животот, и „Атомско склониште“. Да, да, се’ уште постојат. Маестро Бруно Лангер со двајца млади момци ја растури сцената пред средновековната тврдина во Пазин. Стеј тјунд 😉
Истра е вистински бисер на Јадранот. Во средишниот дел е преполна со мали места кои се предизвик за шетање и уживање во нив. Мотовун веќе е глобално познат по филмскиот фестивал, Хум фигурира како најмал град во светот, со вкупно 13 жители, за Пазин уште во 19 век пишувал Жил Верн… Сите нив ги поврзува тоа што во својот атар имаат цркви кои изобилуваат со прекрасно фрескосликарство. Благодарение на моите домаќини, имав можност да го посетам соседниот Драгуќ, каде во „Куќата на фреските“, во присуство на званици од Хрватска и Италија, се отвори изложбата насловена „Фрески без граници“, на која се информирав и уживав во претставеното и изложеното.
Првата асоцијација за Истра секогаш се монденските летувалишта како Ровињ и Пореч, и секако, неизбежната Пула. Меѓутоа, мојата локација е во Пазин, во централна Истра, и сакав да ги откријам убавините на овој живописен јадрански полуостров онаму каде што гравитираат помалку туристи, а природата ве остава без здив. Благодарение на тоа што на почетокот на јуни се одбележува роденденот на градот, добив можност Истра да ја истражам со велосипед. Во организација на Туристичката заедница на централна Истра, на 21 мај, 02 и 11 јуни, на сите заинтересирани кои ќе се пријават им се даде можноста со професионален водич, бесплатно, да направат тура во должина од околу 30 километри, со висинска разлика околу 500 метри, и со оценка на стазата како „средно тешка“. Притоа, за првите двајца пријавени следеше бесплатен е-велосипед. Но, бидејќи доцнев со пријавата за 11 јуни, изнајмив една супер „дваес-деветка“ и си го направив кеифот.
