Секоја чест за селекцијата „Гала премиера“ во киното „Милениум“, во чии рамки на „Синедејс“ можат да се видат новите остварувања на ѕверки како Акин, Ханеке, Херцог, Озон, но селекцијата „СинеБалкан“ во малото кино „Фросина“ е сепак она суштинското за овие простори. Синоќа на програмата домашната публика повторно можеше да го гледа босанскиот филм „Жаба“ на Елмир Јукиќ, откако истиот доживеа премиера на „Браќа Манаки“ во Битола, па дури се закити и со наградата „Бронзена камера 300“ за работата на кинематограферот Дејан Димески. Тој е дел од македонската екипа во ова остварување, бидејќи филмот финансиски го поддржа и Агенцијата за филм на РМ, дел од парите се обезбедени и од Србија и Хрватска, а финансиската конструкција ја заокружува поддршката од „Еуроимаж“, впрочем, како и повеќето балкански остварувања прикажани деновиве на фестивалот во Скопје.

Читај повеќе →

Синоќа во рамките на програмата „СинеБалкан“ на актуелниот филмски фестивал „Синедејс“, во киното „Фросина“ имавме можност да го гледаме албанскиот филм „Зора“, еден ипол час пред настапот на њујоршките шминкери „!!!“ (Чк Чк Чк) во „Денсинг салата“ при МКЦ. Нормално, заинтересираноста за оваа проекција и за концертот беше дијаметрално спротивна, но педесетината посетители во кино-салата мислам дека на крајот не зажалија што го избраа токму овој термин од 21 часот, бидејќи режсерот Гентијан Кочи реализирал прекрасен филм. Ако се има предвид дека, за жал, малку знаеме и следиме она што се случува во современата албанска кинематографија, овој пат мамката плус за гледање на ова филмско дело беше наградата „Срце на Сараево“ која Орнела Капетани ја доби во август за најдобра актерка, што воопшто не е за потценување, бидејќи Сараевскиот филмски фестивал е еден од најценетите и највлијателните на овие простори во годините наназад.

Читај повеќе →

Во рамките на актуелното издание на „Синедејс“ синоќа во 20 часот (реприза денес во 17.30) бевме во можност да присуствуваме на уште една фестивалска проекција на најизвиканиот бугарски филм оваа година, „Насоки“ на Стефан Командарев, откако истиот го отвори и годинашното издание на „Браќа Манаки“ во Битола кон крајот на септември. Филмот кој својата премиера ја доживеа на јубилејното 70. издание на престижниот филмскиот фестивал во Кан во рамките на втората селекција по вредност, „Извесен поглед“ (Un certain regard), преку Сараевскиот филмски фестивал во август, конечно се закотви врз балканските кино екрани, кадешто и му е местото, меѓу оние кои можат да ја препознаат неговата вистинска вредност, балканската публика, која овие приказни раскажани на платното неретко ги почувствувала и врз својата кожа и секојдневно живее/преживува со нив.

Читај повеќе →

Сè што ќе снимат Романците, вреди злато. И во минатото сум пишувал за оваа балканска кинематографија, како една од ретките на овие простори што на совремието со сите негови доблести и (многу повеќе) недостатоци му гледа директно во очи, без никаква шминка. Кристијан Мунгиу е еден од претставниците на оваа романска школа, која во овој милениум собра еден куп награди на значајните светски фестивали од „А“ категорија. По неговиот успех со првенецот „Четири месеци, три недели и два дена“ во 2007 година, кога во остра конкуренција ги изненади сите и ја собра „Златната палма“, филмскиот мајстор и лани во мај се врати на „местото на злосторот“ и ја доби „палмата“ за најдобра режија за неговото последно остварување „Матура“ (Bacalaureat), што беше добра препорака да се погледне овој филм. Читај повеќе →

Секоја чест за лауреатите на последното издание на венециската Мостра, израелскиот „Либан“ и иранскиот „Жена без маж“, кои со својата ангажираност отворија многу полемики за клучни теми меѓу присутните, па и пошироко. Но филмот кој не доби ниту една награда, а околу кој се крена најмногу прав, пред и по неговата фестивалска и светска премиера, е романскиот „Франческа“ на режисерот Боби Паунеску. Приказната за романската имигрантка која заминува во Италија во потрага по подобар живот ја навреди адвокатката Алесандра Мусолини, внука на поранешниот фашист Бенито, која во една од сцените во филмот е оквалификувана како „курва“. Во меѓувреме во игра влезе и градоначалникот на Верона, Флавио Този, кој исто така подготвува тужба пред италијанските власти бидејќи смета дека неговиот лик во филмот е претставен на „вулгарен начин“.

Кон „Снег“ на Аида Бегиќ

Со длабоко понирање во психата на главните протагонисти, Аида Бегиќ успева да долови една потресна приказна од поствоена Босна во 90-те години

Кон „Стапица“ на Срдан Голубовиќ

Одамна на големото платно се нема појавено толку вознемирувачки филм како „Стапица“, можеби уште од времето на рускиот лауреат во Венеција во 2003 година, „Враќање“ на Андреј Звјагинцев. Семејната драма и специфичните меѓучовечки односи, доколку се работи за добро напишано сценарио, отсекогаш претставувале полн погодок, токму како што тоа е случај со ракописот на брачниот пар Срѓан и Мелина Кољевиќ, кои успешно го адаптирале истоимениот роман на Ненад Теофиловиќ. Балканската транзиција како меѓупростор во кој паралелно левитираат новите капиталисти и скромните граѓани е одлична почва за филмска лавиринт-приказна од која нема излез, нешто што во ниту еден момент нема никого да остави рамнодушен.

Читај повеќе →

Рецепт за успешна кинематографија: Романската кинематографија во последниве години ја доживува својата филмска ренесанса, со што стана најактуелна на Балканот