Шпанската кинематографија е една од најмоќните и најконзистентните на стариот континент. Репрезентативен претставник на оваа ценета филмска школа е Фернандо Труеба, чии незаборавни филмови се дел од филмската лектира за сите оние кои сакаат подобро да се запознаат со спецификите на шпанската и европската кинематографија.
in 16. International documentary film festival „ZagrebDox“ by Igor Angjelkov
After last year’s debut in September as a member of the FIPRESCI jury at the Drama International Short Film Festival, Greece, the second selection soon arrived, this time at the prestigious ZagrebDox International Documentary Film Festival, scheduled for March 15-22. However, we know what happened in the middle of that month, which at this moment seems so far away from us. The diligent organizers wisely awaited the fall and moved the so-called “special edition” of the festival from October 4 to 11. To the email, whether I remain a member of the jury or not, I certainly answered affirmatively, although the desire to explore Zagreb during the seven days of the festival, apart from watching good movies, will remain for the future.
Синоќа во Загреб беа доделени наградите на неколкуте интернационални жирија на 16-то издание на годинашниот специјален „ЗагребДокс“. Како член на ФИПРЕСЦИ, со колешките Маријана Јаковљевиќ од Хрватска и Зане Балчус од Летонија придонесовме една од наградите да отиде во вистински раце. Нашето жири беше задолжено да додели награда на еден од документарните филмови во регионалната конкуренција, и по 40-минутна онлајн дискусија одлучивме тоа да биде романскиот филм „Нашиот дом во дивината“ (Acasa, my home) на режисерот Раду Чорничук (Radu Ciorniciuc). Сметам дека донесовме правилна одлука, бидејќи квалитетот на филмот беше препознаен и од две други жирија, па Чорничук, кој филмот го снимал четири долги години, за своето доку остварување, сосема заслужено, доби дури три фестивалски награди на „ЗагребДокс“.
Македонската документаристика во минатото ги испиша своите ѕвездени моменти во домашната кинематографија, неретко освојувајќи многу награди и на светските фестивали. Врвот се случи оваа година со двојната номинација за Оскар на „Медена земја“. Но, пред да се случи успехот благодарение на сјајната приказна за Атиџе, последната одгледувачка на диви пчели во Европа, во тој меѓупростор од една ипол декада, по осамостојувањето на државава, не се случуваше речиси ништо на планот на документаристиката. По долгогодишно затишје, се појавија неколку интересни млади автори на документарци, кои даваа надеж дека малку подзаборавениот жанр повторно ќе се врати на старите патеки. Најсветла точка меѓу нив беше драматургот-режисер Билјана Гарванлиева, која, соочувајќи се со неможноста авторски да се реализира во сопствената држава, замина во Германија.
Што е она по што особено се издвојува „КинеНова“ од другите фестивали? Секако, по супер квалитетната филмска програма. Моќта на подвижните слики во новиот милениум дефинитивно е во рацете на дебитантите, оние чии први и втори филмови содржат свежина, енергија и нов поглед кон светот кој постојано се менува.
По минатогодишното деби во септември како член на ФИПРЕСЦИ жирито на Интернационалниот фестивал на кратки филмови во Драма, Грција, набргу стигна и втората селекција, овој пат како член на жирито на угледниот Меѓународниот фестивал на документарен филм „ЗагребДокс“, кој беше закажан од 15 до 22 март. Меѓутоа, знаеме што се случи токму на средината на месец март, кој во овој момент се чини толку далеку од нас. Вредните организатори мудро ја чекаа есента и го поместија одржувањето на фестивалот од 04 до 11 октомври. На мејлот дали останувам член на жирито секако дека одговорив позитивно, иако желбата да го истражам Загреб во несудените седум фестивалски денови, освен што ќе гледав добри филмови, ќе остане за во иднина. Како и да е, 16. издание на „ЗагребДокс“ ќе се одржи на две локации со редуцирана публика, и веројатно со малку гости, кои претежно ќе се обраќаат од онлајн платформите. Впрочем, како и ФИПРЕСЦИ жирито, во кое заедно со колешките Мирјана Јаковљевиќ од Хрватска и Зане Балчус од Летонија ќе одлучиме кој од 14-те документарни филмови од регионалната конкуренција ја заслужува наградата на најстарото здружение на филмски критичари во светот.
Официјалниот старт на петтото, јубилејно издание на Интернационалниот фестивал на дебитантски филм „КинеНова“ е на 08, а финалето на 18 октомври. Меѓутоа, годинава поради новината фестивалот комплетно да се пресели на телевизискиот екран (ТВ24), од вечерва, 01 октомври, следи загревање за љубителите на седмата уметност. Во следните седум дена гледачите ќе имаат можност секоја вечер во 21 часот да изгледаат по еден филм кој оставил печат во претходните фестивалски изданија. Вклучете се, бидејќи следат еден куп квалитетни филмови кои ќе ги задоволат и најистенчените вкусови. Уживајте 😉
70-то издание на Берлинскиот филмски фестивал, традиционално првиот А-фестивал во годината, кој овој пат почна нешто подоцна, на 20 февруари, заврши синоќа во срцето на Европа. Но, исто така традиционално, на Берлиналето наградите секогаш се доделуваат во претпоследната фестивалска вечер, односно, в сабота, на гала свеченост на која се сумираат резултатите од актуелното издание, кое, според медиумите, годинава беше без грешка, со многу филмска возбуда и остварувања за кои ќе се зборува, пишува и анализира во следниот период. За среќа, модерните технологии и нивните супер моќи ни овозможуваат и кога не сме на фестивалот, да можеме во живо да ги проследиме речиси сите конференции за новинарите што се случуваат таму, и така да добиеме комплетен впечаток за филмовите во официјалната конкуренција, но и во останатите селекции, како и за тоа кон каде се движи филмската уметност, особено доколку знаеме дека Берлиналето отсекогаш се сметал за авангарден фестивал кој открива нови тенденции и кој не се плаши во своја прегратка да ги прими оние филмски автори со нов, свеж поглед кон седмата уметност.
Месецот февруари отсекогаш бил резервиран за одржувањето на првиот европски „А“ фестивал, легендарното „Берлинале“, кое годинава слави прекрасен јубилеј, 70 години од постоењето. И за се’ да биде во знакот на ексклузивното и прогресивното, фестивалот стартува нова страница од својата историја со две новини: првата е поместувањето на датумот на одржување од традиционалната втора недела – кон крајот од месецот (годинава од 20 февруари до 01 март, што делумно се должи и на раното одржување на Оскарите), но она што е поважно, фестивалот доби свежи сили во бордот по долгогодишното „владеење“ на г-нот Дитер Козлик, кој лани и официјално ја напушти функцијата на директор на Берлинскиот фестивал. Карло Шатриан е новиот уметнички директор на Берлиналето, велат, одличен познавач на филмската историја, со долгогодишно искуство на влијателниот филмски фестивал во Локарно, додека Мариет Рајзенбек е новата менаџерка која ќе се обиде да го крене фестивалот на повисоко ниво од досегашното. Да им посакаме успех!
На неодамна завршеното издание на „Санденс“, најзначајниот фестивал на независни филмови во светот, оформен и воден од легендарниот Роберт Редфорд, според написите во медиумите, се случија многу работи вредни за забележување. Оваа година „Санденс“ урна неколку рекорди, од разновидноста на понудената програма до продажбата на филмските остварувања, но она што најмногу ги радува организаторите е дека од година во година квалитетот на понудените остварувања е над квантитетот на аплицирани филмови (годинава над 15 илјади наслови). Меѓу нив предничат квалитетните документарни филмови, новите гласови со своја, автентична филмска естетика, но и новите остварувања од веќе докажани автори кои своите први чекори ги направиле токму тука, на фестивалот во Јута.
