Стереотипот кој го следи сликарството вели дека вообичаено е пожелно да се портретираат убави луѓе. Меѓутоа, историјата на сликарството одвреме-навреме излегувала од зададените рамки. Најрепрезентативен случај е средновековното ремек-дело „Старецот и момчето“ на Доменико Гирландаио од 1490 година, кое денес е дел од богатата ренесансна ризница на музејот Лувр во Париз.
Синоќа заврши 71-то издание на Венециската Мостра, каде престижниот „Златен лав“ го доби американската драма „Nomadland“ на кинеската режисерка Клои Жао. Но, овој пат нема да правиме кавер на случувањата на најстариот филмски фестивал во светот, туку ќе одиме на едно заедничко патување во светот на уметноста, благодарение на репрезентативниот музеј „Пеги Гугенхајм“ сместен на „Grand canal“ во најмагичниот град на планетата.
Најпосетена и најфотографирана слика во „Лувр“ дефинитивно е „Мона Лиза“ на Леонардо да Винчи. Дури и не може да се пристапи до неа од гужвата која ја создаваат Азијатите, кои штракаат на дистанца од неколку метри од неа со своите мобилни и фотоапарати. Но славниот париски музеј крие уште многу вредни дела кои треба да се видат во живо. Едно од нив е „Сплавот Медуза“ на генијалниот Теодор Жерико.
Од 18 август до 15 септември, љубителите на ликовната уметност се во можност да проследат една изложба од светски калибар. Во Националната галерија на Македонија, објект „Мала станица“, во тек е изложбата насловена „МИЦКО, Мице Јанкуловски, 50 години творештво“, со која уметникот го одбележува своето присуство на уметничката сцена пет декади во континуитет. Иако првично најавена до 28 август, сепак поставката која содржи 150 слики во 50 полиптиси, под кураторство на Корнелија Конеска, доби зелено светло за уште петнаесетина изложбени денови, што е одлична можност за оние кои не ја посетиле, да го сторат истото во следниот период.
Поради големите турканици на охридското крајбрежје, ова лето вистински избор за летување (беш)е Преспа поради нејзината природа и убавините кои ги нуди. А кога сте веќе таму, секако дека мора да го посетите Ресен, кој се наоѓа на петнаесетина километри од крајбрежјето, и особено неговата репрезентативна знаменитост, Сарајот (Дворецот) на Нијази бег, кој денес претставува градски Дом на култура, во чии рамки може да се видат две исклучителни поставки. Во овој текст ќе ја претставиме онаа на првиот кат, која содржи преку 400 експонати од угледната и почитуваната Ресенска керамичка колонија.
Кој вели дека нема културни настани во време на Ковид-19? Навистина не ми е јасно зошто не се отворат нашите музеи, каде можноста за почитување на дистанцата меѓу посетителите е супер остварлива. Но, секогаш некој мора да го скрши мразот, нели. Пријатно ме изненади изложбата насловена „Малите суштества од станот што се реновира“ на Ненад Тонкин, која до 15 јуни може да се посети во Домот на градежните работници „Кочо Рацин“. Иако не стигнав на отворањето, сепак, ја посетив денес, и уживав во поставката, која нуди десетина експонати, надополнети со текстуален дел.
Секако дека најдобар начин за запознавање одблизу на Надреализмот е посетата на „Театарот-музеј Дали“ во Фигуерес, Каталонија, меката за љубителите на откачената уметност на големиот Салвадор, но и неговата париска приказна не е за потценување. Иако скриен во пазувите на Монмартр, музејот „Espace Dali“ претставува врвно доживување за секој посетител, затоа што на едно место може да се видат дури 300 експонати од овој славен уметник, еден од најпознатите во минатиот, 20-ти век.
Книжевен туризам! Колку тоа интересно звучи, особено доколку добро е осмислен, бидејќи дел од туристите не се секогаш заинтересирани да ги посетат само оние, најизвиканите места во понудата, туку сакаат да видат и нешто друго, поинакво. За мене првата асоцијација на Прага отсекогаш била Франц Кафка. Познавајќи го неговото книжевно дело, сигурен сум дека тој се превртува во гробот знаејќи на каков комерцијален начин се „користи“ неговата оставина. Но, живееме во 21 век, каде „се’ е дозволено“ и „се’ мора да помине“.
За да го одбележи 111 роденден на една од најзначајните жени-уметници во 20 век, „Унгарскиот национален музеј-галерија на убави уметности“ во 2018 година (07 јули – 04 ноември) ја приреди изложбата на селектирани дела од Фрида Кало, според написите, можеби најдобрата и најкомплетна досега на европско тло. Повеќето од изложените дела пристигнаа од Музејот „Долорес Олмедо“ во Мексико сити, а покрај нив имаше и објекти од Етнографскиот музеј во Будимпешта во контекст на животот на Фрида, алудирајќи на мексиканската историја, култура и традиција.
Сета оваа актуелна ситуација со (само)изолацијата, и следствено на тоа, со дехуманизацијата до одреден степен, ме потсети да се навратам на делата на еден прекрасен уметник, во чии слики се вљубив уште веднаш, по првата средба со нив во едно од оние специјализирани изданија на „Taschen“. Од сета понуда што ја имав пред себе во книжарницата во тој момент (Пикасо, Дали, Ван Гог, Моне, Мане…), највеќе ме привлече насловната на која беше претставен детал од сликата „Nighthawks“, или, во слободен превод, „Ноќни птици“, која зрачеше со својата сугестивност и магичност. И уште подобро што името на уметникот Едвард Хопер во тој момент за мене беше сосема непознато, бидејќи значеше дека пред мене е уште еден уметнички свет за откривање, кој набргу потоа ми стана и еден од омилените во историјата на сликарството.
