Вечерва во Домот на културата „Билјана Беличанец“ (Киноверзум) во Кисела вода, со проекција на новото остварување „На се’ ќе дојде крај“ на легендарниот хрватски режисер Рајко Грлиќ, беше затворено предјубилејното издание на меѓународниот филмски фестивал „КинеНова“. Пред тоа, интернационалното жири во состав Асимина Проедру (грчка режисерка), Дорина Оарга (романска продуцентка) и Јани Бојаџи (претседател) ги донесоа следниве одлуки, доделувајќи ги фестивалските награди „Златна грива“:
„Воодушевување“ е мал збор за да се опише говорот на годинешниот лауреат, австрискиот сценарист, режисер и продуцент Улрих Зајдл, кој го прочита на отворањето на „КинеНова#9“, прецизно опишувајќи го духот на времето во кое живееме и она кое ни претстои. Затоа во продолжение го пренесувам во целост, за уште еднаш да се увериме во моќта на изговореното како храбар став, како бистар поглед врз загрозената слобода на уметноста и воопшто, како став за самиот живот кој треба да го живееме и обликуваме како што треба и доликува.
Кога станува збор за австриската кинематографија, несомнен суверен е омилениот и наградуваниот филмски автор Михаел Ханеке. Меѓутоа, паралелно со неговата работа течеше и онаа на Улрих Зајдл, ништо помалку квалитетен и провокативен автор, чии филмови, како и неговиот писател сонародник Томас Бернхард, ја соголуваат малограѓанска Австрија. Ја имав честа да го интервјуирам добитникот на наградата за исклучителен придонес во филмската уметност на годинешниот фестивал, чии филмови „Рај: Надеж“ и „Рај: Љубов“ ќе имате можност да ги гледате во среда (20:30) и во петок (22:30) во Домот на култура „Билјана Беличанец“ (Киноверзум) во Кисела вода.
Од 15 до 20 октомври, по деветти пат, „КинеНова“ го нуди најдоброто од остварувањата на новите автори. Со провокативните дизајн и слоган „Што е прво? Филмот или приказната?“, предјубилејното издание на меѓународниот филмски фестивал низ богатите содржини исполнети со проекции, мастеркласови, работилници… ќе се обиде да го задржи нивото на провокативност кое отсекогаш претставувал негов квалитет.
Откако го отвори осмото издание на „КинеНова“, двочасовниот филм на Асимина Предру деновиве имавме можност да го гледаме на редовниот репертоар на Кинотеката. Првиот долгометражен филм на грчката сценаристка и режисерка е совршен избор за отворање на фестивал во чиј фокус се дебитантските остварувања, а работата добива на тежина кога на ова ќе се надоврзе фактот дека во филмот се вложени средства и од македонските даночни обврзници, а покрај „Сектор филм“ од Скопје, како копродуценти се јавуваат и „ЗДФ“ и „Арте“ од Германија. Филмот чие снимање беше поддржано и од „Еуроимаж“, на ланското доделување на наградите за најдоброто во грчката кинематографија имаше дури седумнаесет номинации, а освои десет „Ириси“. Накратко, ова е најдобриот филм кај нашиот јужен сосед за 2023 година, кој на премиерата на Солунскиот филмски фестивал доби шест награди, вклучувајќи ја и онаа од здружението „ФИПРЕСЦИ“.
Синоќа во кинотечниот кино храм членовите на интернационалното жири на седмото издание на „КинеНова“ ги соопштија добитниците на годинашните фестивалски награди.
Секогаш кога наближува новото издание на „КинеНова“, во мене се будат емоции кои предизвикуваат голема радост и насмевка на лицето. Правам мала рекапитулација во главата на последните месеци во кои со задоволство изгледав безброј дебитантски остварувања од целиот свет и ги селектирав оние најдобрите, кои сметав дека ќе бидат вистински предизвик за филмофилите во кино-салите, но и за жирито кое треба да ги додели наградите. Слатки маки, би рекол, и навистина е така. По двегодишната пандемија и малата криза во филмската индустрија, новите филмаџии ја земаа работата во свои раце и ни раскажаа безброј приказни отворајќи актуелни теми на кои публиката сигурно нема да остане рамнодушна. Токму тој предизвик низ кој поминав по петти пат ја создава таа радост кај мене, кревајќи го адреналинот на највисоко можно ниво.
По успешното враќање во магичниот простор на затемнетите кино храмови, КинеНова ја продолжува својата променада во текот на целиот ноември и на телевизија, на радост на оние кои не беа во можност да ја проследат програмата со физичко присуство од 27 до 31 октомври. Ако добро Ве држи сеќавањето, ланското, петто издание на фестивалот поради светската пандемија комплетно се одржа на телевизискиот екран, кога реакциите на филмофилите беа одлични. Токму затоа и оваа година КинеНова ја задржува хибридната форма, пласирајќи ја својата одлична програма на ТВ24, каде секој ден од 22.30 ќе имате можност да погледнете прекрасни остварувања, вклучувајќи ги и наградените филмови, кои ги нема на ниту еден друг канал. Еве ја комлетната програма, изберете и уживајте во текот на целиот ноември. КинеНова како домашно кино. ФИЛМТРИРАМЕ 😉
Тешко е да организираш филмски фестивал за време на (пред)изборен циклус, кога сите ги интересира само политика. Но КинеНова #6 и оваа година реализираше одлично издание, на радост на љубителите на седмата уметност, чија програма во ноември продолжува и на ТВ. За мене како програмски селектор важна беше констатацијата од жирито на завршната вечер, дека сите осум селектирани филмови во трката за наградите биле одлични. Бугарскиот режисер Петар Валчанов, потоа, Зане Балчус, колешката од ФИПРЕСЦИ, и Владо Ангелов, директорот на Кинотека, нагласија и дека, на некој начин, (речиси) сите филмови се победници, бидејќи доделија дури 5 награди на различни филмски остварувања. Еве ги нивните одлуки и образложенија.
Многу се радувам што оваа година прикажувањето на официјалната селекција на филмови се враќа онаму каде што ѝ е местото – на големиот екран во затемнетата кино сала. Единствено таму публиката може да ја доживее моќта на подвижните слики на дебитантите од различни кинематографии, кои во светот полн со илузии ги создаваат можеби најсилните остварувања во седмата уметност во денешно време. КинеНова и оваа година им отстапува простор на осум моќни, нови гласови чии филмови ќе се борат за престижните фестивалски награди.
