Архива за месец: ноември 2019

Култен филм во луди времиња

Кон „ГОЛИ ВО СЕДЛО“ (1969) на Денис Хопер

Секое време си носи свои (филмски) херои. Можеби не на сите, но на повеќетемина првата асоцијација што им паѓа на ум за крајот на револуционерните и луди шеесетти години, покрај Вудсток, сигурно е филмот „Easy rider“ или „Голи во седло“, како што гласеше дистрибутерскиот наслов на овие простори. 

Кој би пoверувал? Поминаа дури пет декади откако Питер Фонда како Капетан Америка јаваше на својот „Харли Дејвидсон“, правејќи од него култен чопер чијашто популарност и ден-денес е на врвот. Да не ги заборавиме и ликовите на лудиот Били и адвокатот Џорџ,
играни од секогаш луцидните Денис Хопер и Џек Николсон, кои придонесоа филмот да добие статус на еден од главните глорификувачи на контракултурата, чијшто зенит го достигна токму во тој период.

Читај повеќе

Скопје на поштенски марки

По повод 75-годишнината од ослободувањето на Скопје, Македонски пошти, како што вообичаено се прави по повод вакви значајни јубилеи, ја промовираше новата поштенска марка. На неа е претставен споменикот „Ослободители на Скопје“ од 1955 година на вајарот Иван Мирковиќ, кој, интересно, е направен од бронзата на спомениците кои гордо стоеле покрај Камениот мост за време на СХС, а кои, откако биле симнати, долго време стоеле во магацин во Даут пашиниот амам, за на крај да ја најдат својата соодветна примена во новата скулптура која и ден-денес е поставена во дворот на владината зграда (голема благодарност за овие информации до писателот Благоја Иванов).

Во ИЛИ-ИЛИ од минатата година ја имаме книгата „Скопје на поштенски марки“ на авторите Климе Поповски и Виктор Габер. Со поднаслов „Историја и мотиви“, страсните филателисти на едно место ни го претставуваат главниот град низ поштенски марки, чија презентација е проследена со соодветни текстови, како мал историјат на Скопје низ децениите наназад, и еден поинаков увид во културно-историските збиднувања на овие простори во текот на 20 век. Двојазичната книга (македонски и англиски) минатата година ја доби наградата „Голем позлатен медал 2018“ на филателистичката изложба во Верона, Италија, како доказ за нејзината вредност и значење.

Читај повеќе

Кон „Џокер“ на Тод Филипс

Како гром од ведро небо делуваше информацијата дека филмот „Џокер“ е победник на Венециската Мостра во септември. Фестивалот со најдолг стаж во светот на годинашното издание во официјалната трка за „лавовите“ ги имаше филмовите на имињата како Роман Полански, Рој Андерсон, Стивен Содреберг, Атом Егојан, Хироказу Корееда, Оливие Асеје… Се’ име до име во филмскиот свет, кои иако честопати биле лауреати во минатото, секако дека не мора да значи како некое непишано правило дека нивните нови остварувања мораат повторно да се закитат со некоја значајна фестивалска награда. Ова го пишувам пред се’ поради значењето на филмскиот фестивал во Венеција, кој отсекогаш држел до своето реноме, не потклекнувајќи пред надоаѓачката и заканувачка комерцијализација на сите нешта низ светот, особено на филмот како таков. И ако Берлиналето во последнава деценија ептен забега во авангарда, наградувајќи филмови за кои ниту самите автори не знаеле што сакаат да постигнат, а Кан отсекогаш ја следел линијата на помал отпор наградувајќи веќе проверени филмски имиња, барем кога станува збор за главните „палми“, тогаш Венеција беше и остана островот на кој филмската уметност отсекогаш е качена високо, на самиот врв од пиедесталот.

Читај повеќе

Рецепцијата на Георги Господинов во Македонија

Периодов романот „Физика на тагата“ на Георги Господинов повторно е во фокусот. Неодамна тој ја доби престижната полска книжевна награда „Ангелус“ токму за преводот на веќе култниот роман, а минатата недела на премиерата на истоимената анимирана варијанта на книгата од Теодор Ушев, во Софија присуствуваа 3000 луѓе. Според најавите, набргу следи и њујоршка премиера.

По тој повод, професорката Елизабета Шелева од Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ во Скопје го отстапи за објавување нејзиниот есеј од славистичкиот собир во Љубљана одржан во мај годинава, на кој настапи со една опширна опсервација насловена „Рецепцијата на Георги Господинов во Македонија“. Секако, голема благодарност до професорката за овој гест, а Вам ви останува да читате и – да уживате 😉

Читај повеќе

Баухаус во МСУ

Деновиве скопскиот музеј со најдобра локација и поглед кон градот , Музејот на современа уметност на скопското Кале, е прилично активен и приредува неколку интересни поставки. Онаа што може да се посети уште денес и утре, а беше отворена на 05 ноември, е супер интересната концептуална изложба на фотографии „bau1haus“ на германскиот уметник Жан Молитор, кој на едно место ни ја претставува приказната за култниот вајмарски Баухаус, по повод стогодишниот јубилеј од овој правец во модерната архитектура во сите негови аспекти и трансформации на постоење.

Читај повеќе

„Приказни на тивок оган“ од Светлана Камџијаш

ИЛИ-ИЛИ ја заокружува својата есенска издавачка приказна со новата прозна книга  насловена „Приказни на тивок оган“ од Светлана Камџијаш. Се работи за збирка раскази која фигурира како 178 издание во популарната едиција „ПРОаЗА“.

Читај повеќе

Никола Мартиноски во Даут пашин амам

Во октомври 2013 година во Даут пашиниот амам, на влезот од Старата скопска чаршија, се одржа прекрасна изложба насловена „110 години од раѓањето и 40 години од смртта на Никола Мартиноски (1903-1973)“, на која освен сликите на маестрото, беа претставени и по неколку дела од  повеќе македонски уметници како Лазар Личеновски, Димитар Пандилов Аврамовски, Томо Владимирски, Борислав Траиковски, Спасе Куновски, Вангел Коџоман… негови современици и ревносни чинители на современата македонска уметничка сцена во 20 век.

Читај повеќе

75 години Слободно Скопје

Одејќи преку Камениот мост од плоштадот кон чаршијата, од неговата десна страна долу, крај кејот на Вардар, се наоѓа еден не толку забележлив, но всушност многу значаен и впечатлив споменик. Иако графитот во подножјето од мостот е 16 ноември, сепак, споменикот е посветен на значајниот датум 13 ноември, денот кога беа поставени темелите на слободно Скопје.

Читај повеќе

„Молчи со отворена уста“ од Снежана Младеновска Анѓелков

За сите беше огромно изненадување кога петчленото жири за наградата „Роман на годината“ на Утрински весник одлучи таа да отиде во рацете на дебитантката Снежана Младеновска Анѓелков за нејзиниот прв роман „Единаесет жени“. Тоа како да ја подотвори вратата и за другите автори од новата генерација на македонски писатели во следните години, односно, како да ја смени матрицата на размислување, конечно воочувајќи дека и кај нас почна да се создава нова, квалитетна литература која, зошто да не, треба и да се вреднува. По осумгодишна пауза авторката се враќа во книжевноста со својот втор роман, „Молчи со отворена уста“, како 177 издание во едицијата „ПРОаЗА“ на ИЛИ-ИЛИ.

Читај повеќе

Филмаџиите и сликарството

Честопати сме сведоци на изјавите на филмаџиите дека снимањата на филмовите знаат да бидат многу напорни и дека се обидуваат мирот помеѓу два филмски проекта да го пронајдат некаде на друго место, практикувајќи работи што целосно ги опуштаат. Сликарството како хоби е едно од нив. Најпознат сликар меѓу актерите е сер Ентони Хопкинс, со многубројни изложби зад себе, за чиишто слики колекционерите плаќаат евро повеќе. Во изминатиот период, пак, Вуди Ален изложуваше во Буенос Аирес, Роберт де Ниро нè потсети на неговиот татко со изложба во рамките на фестивалот „Санденс“, додека најголемо изненадување дефинитивно претставува Силвестер Сталоне, чиишто слики беа претставени во Санкт Петербург пред пребирливата руска публика 

Читај повеќе