(Кон романот „Шрапнел“ на Игор Анѓелков во издание на Или-Или, Скопје, 2020 година)
По една година од излегувањето на „Шрапнел“, и Сашо Огненовски се осврна кон романот и она што го испровоцирало.
Плочата на гробот на дедо ми и баба ми одамна беше напукната, и еден ден, конечно, во средината се струполила надолу, отворајќи дупка небаре уште вечерва ќе излезат на едно рандеву низ локалните гробишта. Се обидуваме со татко ми да направиме нешто, составувајќи некои паднати парчиња за колку-толку гробот да изгледа пристојно за утрешната задушница, но заклучуваме дека мора под итно да се смени плочата. Тој ми вели дека ќе оди кај истите луѓе што го направиле гробот уште пред дваесетина години, кога почина баба ми од инфаркт, а јас се чудам и прашувам гласно зарем тие сè уште постојат и го работат ова, но тој ме уверува дека се на истото место и дека сега синот го преземал бизнисот. Инаку, да нема забуни, на спомен-плочата над гробот долго време левата страна стоеше празна, чекајќи го стрпливо името на дедо ми да го заземе своето место, за разлика од некои соседни плочи, на кои веќе имаше изгравирано слика од идните почиватели, па дури и нивното име и годината на раѓање, додека кај годината на умирање фалеа последните две бројки по задолжителните „20..“.
Минатата оскаровска година јужнокорејската кинематографија со „Паразит“ сруши многу рекорди, поставувајќи неколку куриозитети со добивањето на позлатените статуетки во четири категории, со што ги сруши и надежите на мала кинематографија како нашата, која во „Медена земја“ имаше достоен претставник во две категории, како директен конкурент на филмот на Бонг Јоон Хо. Ние чекавме дури четврт век за повторна номинација, а јужнокорејската кинематографија веќе почна да фаќа корени на американско тло, бидејќи „Минари“ веќе има номинација за „Златен Глобус“ во категоријата „Неанглиско говорно подрачје“, а предвидувањата велат дека нивниот годинашен претставник „The Man Standing next“ на Ву Мин-хо ќе биде селектиран во најтесниот оскаровски круг. Токму во насловот на филмот лежи таа метафора за пуштањето корени, бидејќи Минари е јужнокорејско растение кое на влажна и плодна почва многу бргу се распостранува во околината, и потоа неговото конзумирање предизвикува благодет за луѓето. Иако личи на нашиот пиреј, оној кој Петре М. Андреевски маестрално го опиша во неговиот роман како нешто што тешко се искоренува, сепак овој на јужнокорејските автори им носи бериќет, а не мака, и затоа екипата зад филмот со право се надева дека оваа, во најмала рака, чудна сезона, на крајот ќе ја крунисаат со ценетиот „Глобус“, по 59-те награди освоени на филмските фестивали во изминатата година, почнувајќи од Санденс 2020.
Изјава од Националното друштво на филмски критичари во врска со извинувањето на „Варајети“ за рецензијата за филмот „Promising Young Woman“
Ние, членовите на Националното друштво на филмски критичари, сакаме да го потенцираме нашиот протест за излитениот третман на „Варајети“ кон нашиот колега Денис Харви.
Откако со месеци наназад го најавуваа како настан par exelance за 2021 година, конечно, на 22 јануари започна продажбата на три од четирите изданија на Кроација рекордс (продолжение на некогаш славниот Југотон) со кои се прославува јубилејот „Четири децении од Новиот бран“. Информациите велат дека за кратко време тиражот е распродаден и дека во моментов се печатат нови плочи, што значи дека љубителите на музиката на некогашните југословенски простори и понатаму милуваат да слушаат музика на драгоцните лонгплејки.
Кога зад себе имате триесетина награди во текот на изминатата година, а притоа се работи за дебитантско остварување со кое најчесто сте ги плениле здруженијата на филмски критичари ширум САД, но и жиријата на европските филмски фестивали, тогаш сосема извесни се очекувањата дека филмот мора да добие и неколку номинации за Оскар во следниот период, а зошто да не и некој од нив потоа. Изненадувањето во изминатата непредвидлива филмска сезона е насловено „Звук на метал“ на сценаристот и режисер Дариуш Мардер, кој успеа со приказната за еден маргиналец, тапанар во метал-бенд, да ги освои срцата на многумина љубители на седмата уметност ширум светот.
Денес од печат излегува нова книга од ИЛИ-ИЛИ, овој пат поразлична од она на што дoсега беа навикнатие читателите. Сигурно во текот на изминатите месеци по социјалните мрежи сте се сретнале со прекрасните цртежи на Перо Георгиев, придружени со кратки, но мудри текстови, со надеж дека истите ви се допаднале и сте уживале во нив. Овој пат подредени во тематски поглавја и сместени на едно место на 240 страници, оваа драгоцена графичка книга насловена „Животот на смртта“ сигурно би ја посакал секој библиофил во својата домашна библиотека.
Вообичаено во овој дел од годината се подгреваат очекувањата околу добитниците на Оскарот, но поради пандемијата, се’ уште не се објавени ниту кандидатите за престижната награда, па се’ што преостанува е нештата однапред да се предвидуваат. Според добрите познавачи на седмата уметност, еден од посериозните наслови кој ќе биде дел од ловот на позлатената статуетка е „Земја на номади“ (Nomadland) на Клое Жао (Chloé Zhao). Филмот кој минатиот септември го освои „Златниот лав“ на најстариот филмски фестивал во светот, венециската „Мостра“, во годината во која многу продукции ги одложија своите планови на неодредено време, се одвои како „сериозен филм во сериозни времиња“, бидејќи отворено зборува за животот на „малите луѓе“ во време на криза, но не како протест против потрошувачкото општество, туку повеќе како „светска тага“ која се гледа во очите на самите протагонисти.
Во 2005 година излезе една симпатична книгичка која имав чест да ја конципирам и приредам за македонските читатели, во издание на „Темплум“. Многу ми е драга бидејќи претставува мое прво официјално печатено издание на кое сум работел, девет години по издавањето на самиздатот „Четири“ и една година пред излегувањето на првата збирка раскази „Кротки приказни“ (ИЛИ-ИЛИ, 2006).
Во 19 поглавја успеав да приредам стотина графити напишани врз светските ѕидови, а на крајот од книгичката, како специјален додаток, и дваесеттото поглавје со „Скопски графити“. Се сеќавам дека со денови кружев со велосипед по градот и ги запишував графитите кои моите сограѓани ги оставале на ѕидовите околу нас. Сите нив ги имате во вториот дел од написов под оригиналниот наслов „Скопје, те чекам на крстосницата на Рузвелтова и Орце Николов“, како одраз на едно време во кое сме живееле и твореле. Сепак, започнуваме со воведниот текст.
Едно од најпријатните места за посета во Градот на светлината е музејот на славниот скулптор Огист Роден, сместен во самото срце на Париз. Неверојатно е каков мир во овој простор може да почувствува човек, знаејќи дека насекаде околу него се простира еден таков динамичен град преполн со туристи. Стигнувањето до музејот е многу едноставно, со линијата број 13 се симнувате на фреквентната метро станица „Varenne“, каде уште на самата платформа ве пречекуваат неколку скулптури од уметникот; потоа, со RER линија „Це“, или пак ако сакате на скопски начин, со автобус, со линиите број 69, 82, 87 и 92 низ задолжителното викање „мајсторе, задња“ на француски јазик 😉
