Кон „Кога денот немаше име“ на Теона Митевска

Изминативе денови се крена многу врева и прав околу новото остварување на Теона Митевска, „Кога денот немаше име“. Како фино маркетиншко надоврзување на фокусот врз филмот, продуцентите се решија, по македонската премиера на „Браќа Манаки“ минатиот месец, а во пресрет на неговата кино-прикажувачка премиера која стартува в четврток, на 12 октомври, да организираат две бесплатни претстави во рамките на „Бела ноќ“ во саботата, што беше одлична можност да се види овој едноиполчасовен филм заедно со шаренолика публика љубители на Седмата уметност, без помпезностите кои ги носи гала премиерата.

Читај повеќе

Кон „Истребувач 2049“ на Денис Вилнев

Еден ден по најдолго исчекуваната премиера во мојот живот седнувам пред компјутерот, го пуштам на Јутјуб саундтракот од филмот за да ме понесе атмосферата на реминисценција од прекрасните филмски слики видени претходната вечер, и започнувам да го пишувам овој осврт кон филмот „Истребувач 2049“, попознат како „Блејдранер двојка“, со тоа што дистрибутерите решиле да го задржат насловот од 80-те години, како евоцирање на едно време кога добрите ес-еф филмови имаа суштина и не беа обременети со премногу специјални ефекти.

Читај повеќе

Кон „САМО Е КРАЈОТ НА СВЕТОТ“ на Ксавиер Долан

Последниот филм на контроверзниот Ксавиер Долан, „Само е крајот на светот“ (Juste la fin du monde), минатата година во Кан доби „Гран при“ од жирито, односно втората награда по вредност на престижниот фестивал. Филмот можеби дистрибутерски малку доцни во овие краишта, но филм зад кој стои Долан со сиот багаж зад себе преку филмовите „J’ai tué ma mère“ (2004), „Les amours imaginaires“ (2011), „Tom à la ferm“ (2013)… секако мора да се погледне. На крајот испаѓа дека наградата што му ја доделило жирито на чело со претседателот Џорџ Милер (Лудиот Макс) е повеќе од компромис, ако знаеме дека победи извонредниот „Јас, Даниел Блејк“ на Кен Лоуч, веројатно за да има некаков баланс со Британците во тој вечен антагонизам помеѓу La France и Островот. Читај повеќе

„Крајот“ од Атила Бартиш

Ова е приказна за еден фотограф, кој… Не: приказна за еден маж, кој… Не: приказна за една љубов, која… Или приказна за повеќе љубови кои меѓусебно… Или приказна за една држава која… Ех, да оставиме. Овој роман ни дава сè што може да ни даде еден роман: вистина, искреност, атмосфера, фабула… Сеедно дали читателот ќе го смета Андраш Сабад за манијак, или пак смртно ќе се вљуби во него, секако ќе почувствува дека само така вреди да се живее, како него: со таков оган.  Читај повеќе

„Род“ од Миљенко Јерговиќ

„Род“ на Миљенко Јерговиќ е книга составена од повеќе целини – романи, документи, раскажувачки скици, фрагменти – во кои се менуваат фикционални и нефикционални делови и на совршен начин се мешаат реалното и измисленото. Со многу автобиографски елементи Јерговиќ во „Род“ ја испишува сагата за семејството на Карло Штублер, неговиот прадедо. Ова е книга во која авторот низ судбината на сопственото семејство зборува за цел еден век на Средна Европа и на Балканот, роман кој како железница ја вмрежува епохата и различните краишта, земјите кои се менуваа, историјата која беше немилосрдна. Од прадедо му и почетокот на XX век до денешницата на авторот и неговата судбина, „Род“ претставува opus magnum на Миљенко Јерговиќ.

Читај повеќе

Кон германскиот филм „Тони Ердман“ на Марен Аде

Пред некој ден во Сули ан домашните филмофили имаа можност на големото платно да го гледаат убедливо најдобриот европски филм за минатата 2016 година, „Тони Ердман“, во рамките на Кафе киното како дел од традиционалното Скопско лето, кое патем, годинава има навистина интересна програма. Филмот кој во декември на доделувањето на Европските филмски награди во Вроцлав (Полска) освои сè што можеше да се освои во главните категории (најдобар филм, режисер, сценарио, актерка, актер) со право може да се каже дека претставува полн погодок, бидејќи ја репрезентира токму европската кинематографија во целина, и сето она што таа со години се обидува да го наметне како начин на размислување при реализацијата на едно филмско дело. Снимен речиси во целост со ‘камера од рака’, германскиот филм иако трае 155 минути, во ниту еден момент не е здодевен. Напротив. Секоја сцена има свое зошто и свое затоа при плетењето на приказната за карактерите, чии односи се крајно сложени, меѓутоа, како тече филмот, истите се обидуваат да дојдат до своја кристализација, до самопрочистување. А како да се стигне до тој момент, ако не со глумење на „нормално лудило“!? Затоа што во овој свет кој нема да полуди , тој навистина е луд 🙂

Читај повеќе

Кон документарецот „1959: годината која го промени џезот“ на Пол Бернајс

Вечерва со возбуда изгледав еден прекрасен шеесетминутен документарец насловен „1959: годината која го промени Џезот“, телевизиски проект од 2009 година на режисерот Пол Бернајс кој, благодарение на актуелниот „Фестивал на музички документарци“, заедно со педесетина љубители на филмот и музиката имавме можност да го погледнеме на големото платно во Кинотеката на Македонија. И додека на ланското издание им оддадов почест на документарците на БиБиСи за моите херои од младоста, Џој дивижн и Пинк флојд, овој пат овој наслов, уште кога забележав дека е дел од фестивалската програма, знаев дека морам да најдам време да одам да го видам. Со завршување на неговата проекција како да го заокружив последниов полугодишен период од мојот живот како ново четиво, како новоотворена врата кон некои предели за кои досега само насетував дека постојат и дека кај и да е, ќе дојдат, или кои како минато искуство ги препознавав при раскажувањето на другите. Понекогаш работите се одвиваат на најнеочекуван начин, иако веројатно и самите имаме удел во нивното придвижување, во нивното повикување кон нашето опкружување, делување и меѓучовечка интеракција.

Читај повеќе

„Малите прсти“ од Филип Флоријан

Дејствието на романот „Малите прсти“ на Филип Флоријан, окарактеризиран како дело со оригинален, нов јазик, се случува во еден малечок град во Романија, во кој е откриена масовна гробница покрај една римска тврдина. Прашањето кое сите си го поставуваат е дали се работи за жртви на средновековието, или за безимени мртви од времето на комунизмот? Младиот археолог Петруш решава да ги преземе работите во свои раце и да ја расветли мистеријата која сите ги измачува. Во кратки црти, во овој возбудлив роман од двесте страници авторот успеал на едно место да ги спакува вистинската историја, верскиот аџилак, водењето на кривична постапка, рецептот за печење на гулаби, и секако, љубовната приказна. Антологиски!

Читај повеќе

„Првобитните нешта“ од Бруно Виејра Амарал

Во својот прв роман „Првобитните нешта“, Бруно Виејра Амарал се навраќа во замисленото маало Амелија, кое се наоѓа на јужниот брег на реката Тежо, во Вале да Амореира, во регионот Сетубал, кадешто самиот тој пораснал, и од каде што секојдневно го гледал градот Лисабон, токму отаде брегот од другата страна на Тежо. Имено, делото комуницира со биографијата на Амарал, но, самото по себе не е автобиографско.

Читај повеќе

Кон романот „Малите прсти“ од Филип Флоријан (ИЛИ-ИЛИ, 2017)

Сте размислиле ли некогаш зошто ви служат малите прсти на екстремитетите? Што се’ можете или не можете да направите со/без нив? Филип Флоријан во неговиот наградуван роман „Малите прсти“ (2005) само Ве заскокоткува на оваа тема, бидејќи неговата книга е се’ друго, освен возвишена Ода за ‘малите прсти’. Повеќе би рекол дека симболиката не’ води кон „малите луѓе“, кои во „малото гратче“ во Романија се пред епохално откритие, кое преку туризмот може да им го заживее местото: имено, крај старите римски ископини одеднаш на виделина излегуваат стотици неидентификувани коски, на кои не им се знае потеклото. За драмата да биде поголема, двојството е како и името на нашата издавачка куќа: тие потекнуваат ИЛИ од римско време (можеби и од средниот ве), ИЛИ им припаѓаат на политичките жртви на комунизмот од 50-те години на 20 век, скриени во тајна гробница која, еве, по половина век, ја отркива својата тајна. За комедијата да биде уште поголема, за конечен суд се повикуваат петорица Аргентинци, кои, пак, покрај својата несомнена професионалност, ја откриваат и неизбежната убавина на балканската крчма.

Читај повеќе