Ноември е месецот кога словенечката метропола танцува во ритамот на филмот. Колегата Симон Попек и неговата екипа долги години се трудат Љубљана за време на фестивалот да го добие најдоброто од тековната европска и светска кинематографија, и судејќи според понудата, повторно успеваат во тоа. Од 13 до 24 ноември сите филмофили можат да уживаат во програмата поделена во неколку секции, која од која попровокитвна и повозбудлива. Во продолжение правиме краток хајлајт на понудата 😉
Вчера, на 80-годишнината од ослободувањето на Скопје, на покана на Јулијана Милутиновиќ гостував во третата програма на медиумскиот сервис на Радио-Телевизија „Војводина“. Eмисијата „Македониум“, која водителката ја уредува од далечната 2007 година, се емитува на македонски јазик секоја среда околу 14 часот. Јуле, која ја знаете и од ди-џеј подиумите во изминатите две декади, ми постави супер прашања, избра супер музика, и чинам дека испадна едно интересно парче од 30 минути вредно за внимание. Повод беше излегувањето на мојот нов роман „Ветрилиште“. Еј да, повторно сум на радио, мојата прва медиумска љубов 🙂
На денешен ден пред 80 години нашето Скопје беше ослободено од клетите окупатори, по што градот плански се развиваше во современа метропола, во која и денес живееме, твориме, пееме и се смееме – доколку на работите гледаме од позитивната страна. Оние од другата страна на огледалото се повеќе на број, но денес не е моментот за потенцирање на поинаквиот вид на урбана окупација со која се соочуваме, почнувајќи од градежната мафија, па се’ понатаму. Да се вратиме на темата. Како потсетување на тие бурни денови при крајот на Втората светска војна, во прилог еден историски артефакт изложен во постојаната поставка во Музејот на град Скопје на старата железничка станица, прогласот со кој се објавува дека Скопје е ослободено од страна на 42-та македонска дивизија и останатите организирани воени единици.
Многу ме израдува веста кога прочитав дека Спајк Џонз и Чарли Кауфман по 25 години седнале на астал, решени да снимат продолжение на филмот „Да се биде Џон Малкович“. Фантастичната драма-комедија од 1999 година беше вистински погодок, и се’ ми се чини дека оттогаш не се појавило вакво сценарио во Холивуд, кое и покрај скептицизмот, помина одлично и кај критичарите и меѓу филмофилите. Ова беше прв целовечерен филм за тандемот сценарист-режисер, кој по овој проект сними еден куп квалитетни остварувања, кои секогаш се очекуваа со возбуда: „Адаптација“, „Онаму каде што се дивите нешта“, „Нејзе“… (Џонз); „Исповед на опасниот ум“, „Вечното сонце на беспрекорниот ум“, „Се мислам да ставам крај“… (Кауфман). Но, за жал, со новиот проект не тече сe’ подмачкано како што треба 🙁
Деновиве излегувањето од печат на новиот роман „Ветрилиште“ беше проследено и во домашните медиуми. Еве едно мало медиумско информативно пакетче кое стартува со објавата во „Културен печат“ на почитуваниот Тони Димков 😉
Во 2018 година „Времиња“ во галеријата „МКЦ“, две ипол години подоцна „Пасија“ во галеријата „Метаноја“, а синоќа „Вечнеење“ во двата салона „Империјал“ при КИЦ во Скопје. Никола Пијанманов со новата поставка на супериорен начин ја сублимира својата поетика и ликовна естетика, своите интереси и светогледот, своите перцепции и внатрешни превирања. Оваа неформална трилогија заокружена со „Вечнеење“ и не можеше да содржи друг наслов освен повикот за една духовна егзистенција со поглед кон небото, кон вечноста, поткрепена со насловниот каталошки цитат на данскиот „Или-Или“ филозоф Сорен Кјеркегор: „Во овој живот одлучуваш за својата вечност“. Или со своето делување ќе придонесеш кон појасно согледување на контекстот во кој живееме, или комформистички ќе гледаш отстрана и ќе мислиш дека уживаш во плодовите на хаотичноста. Пијанманов влечејќи поуки од второто, радикално го поинаквува и разобличува првото „или“.
Драги пријатели, денеска од печат излезе десеттата, јубилејна објава од мојата работилница, романот „Ветрилиште“. Спакувана во невообичаен формат, со тврд повез и шиени внатрешни страници, книгата навистина изгледа прилечно. Сепак, многу поважно е она што таа го содржи, па како провокација, во продолжение го споделувам текстот од задната корица, а потоа и извадок од прекрасниот поговор на Оливера Ќорвезироска кој на соодветен начин го заокружува ова издание.
За да привлечете што поголем број на туристи во метрополата, морате да имате што повеќе работи кои ќе ги анимираат додека престојуваат во градот. Освен музеите, скулптурите и останатата стандардна понуда, потребна е програма плус за што подобри впечатоци по заминувањето на посетителите. Загреб има убав проект кој е остварлив за најупорните, и според коментарите на сите оние кои поминале низ процесот, заклучокот е дека навистина вредело.
Драги читатели, со радост и исполнетост го најавувам излегувањето на мојата нова книга следната недела. Додуша, романот од поодамна е готов, но сакав да спојам две убави работи – мојот 50-ти роденден со мојата 10-та објавена книга. А кога задлабив уште малку, дојдов до моментот дека ова ми е петти роман, што исто така претставува мал јубилеј, како и осумнаесетта година од излегувањето на мојата прва книга, збирката раскази „Кротки приказни“ (2006), што значи, и официјално влегувам во книжевно полнолетство. 50=10=5=18. Нумеролози, бујрум 🙂
ЗА (БЕЗ)СМИСЛАТА НА ГРАНИЦИТЕ
„Сакаме ли поспокоен свет, ќе треба да се научиме на мир себеси. Тоа е најтешката задача!“ („Кон Езерото“, Капка Касабова)
пишува: проф. д-р Ана Витанова-Рингачева (Филолошки факултет, Универзитет „Гоце Делчев“, Штип)
Сеќавањата на минатото, без разлика дали се слушаат како раскажани приказни или како доживеани премрежиња, чувството на припадност го вкоренуваат уште подлабоко. Спомените за животот некогаш стануваат слики коишто човекот засекогаш ги носи со себе, како болен израсток на кожата, кој на ниту еден начин не може да се отстрани. Неговото хируршко, насилно отстранување подразбира крварење и болка, а потем и лузна, длабока до коска. Откорнувањето од домот во суштина значи откорнување од самиот себе, свлекување на кожата и нејзино положување на земјата создателка и хранителка. Кожата ‒ жртвениот подарок за мајката земја, да се услиши и да им прости на оние кои со човечка крв испишувале нови граници на Балканот, а место меѓа, оставале куп човечки коски.
