Утро по 8 Март.
Тарантиновите Касапски кучиња и Битлси, брзајќи да купат од преостанатите гладиоли за да им ги подарат на љубените (бидејќи синоќа заглавиле, кој во студио, кој низ маало), се разминуваат на пешачки, се создава гужва, напнатост во воздухот, и за момент настанува кошкање меѓу нив. Резултатот е неизвесен 
На 5 октомври, Шведската кралска академија во Стокхолм соопшти дека Нобеловата награда за литература за 2023 година оди во рацете на норвешкиот писател Јун Фосе поради „иновативните драми и прозата која му дава глас на неискажливото“. Во тој момент (а и ден-денес) на македонски јазик може(ше) да се најде единствено делото „Трилогија“ кое во 2018 година го објави издавачката куќа „Готен“, во превод од англиски јазик на Владимир Јанковски. Треба да се има добар „нос“ неколку години пред добивањето на престижната награда да се преведе еден автор на мајчин јазик, „подарувајќи“ им на домашните читатели врвно книжевно и естетско доживување. И што е најважно, засега „Трилогија“ не може да се најде во превод на некој од соседните јазици, што на некој начин претставува овдешен издавачки куриозитет.
На 30 јули минатата година не’ напушти Давид Албахари, еден од најзначајните писатели во регионот во последните децении од 20-иот и првите децении од 21 век. Насловот на неговиот последен роман е повеќезначен, и како да го носи крстот на она што Албахари веројатно и го очекувал набргу да се случи, неговото заминување на некое подобро место, таму некаде, каде ќе се дружи со великаните на домашната и светската книжевност. Малку пред оваа неминовност изјави дека дотогаш напишал се’ што сакал, но сепак, црвот проработел, и Албахари ни го подари неговиот последен (диктиран) роман, во кој брилјира на неколку рамништа.
Кога сте во Париз, кој љубоморно ја чува титулата „најпосетен град во светот“, едно од местата кое мора да го посетите е центарот „Помпиду“. Сместен во зоната „Бобур“ во четвртиот париски арондисман, ова е најголемиот музеј за модерна уметност во Европа. Центарот го носи името на францускиот претседател од 1969 до 1974 година, кој и ја покренал иницијативата за неговата изградба. Комплексот е отворен во 1977 година, и до ден-денес е едно од највозбудливите места за посета доколку сте љубител на уметноста. Модернистичката градба која доминира со просторот во срцето на градот на светлината досега била домаќин на околу 180 милиони луѓе.
На 04 февруари 1930 година во Подгорица, Црна Гора, е роден Борислав Пекиќ, романсиер, драмски писател, филмски сценарист, академик, еден од најзначајните автори во регионот. Од 1945 до 1971 година, кога емигрирал во Лондон, тој живеел во Белград. Зад себе остави богата библиографија исполнета со антологиски дела, меѓу кои се вбројуваат „Беснило“, „Како да се упокои вампир“, „Атлантида“, „Одбраната и последните денови“, „Годините кои ги изедоа скакулците“…
Во случајов, претставуваме еден текст од врвниот интелектуалец кој се однесува на реформите во образованието, кој датира од далечната 1955 година, но очигледно, актуелен е во денешно време.
Првата лектира во средно училиште која ме извади од сопствената кожа беше „Странецот“ на Албер Ками. Ако добро паметам, се обработуваше во трета година, и беше вистинско освежување меѓу задолжителните четива по македонски јазик поради провокативноста на темите што ги обработува, толку провокативни и пркосни за еден средношколец со пубертетски мустаќиња. Затоа деновиве решив да ја препрочитам и да осознаам што било тоа што на времето ме треснало од земја. Но препрочитувањето од оваа перспектива и со овој ум отвори и други прозорци за размислување.
Вообичаен почеток на патувачките советници е „When in Tunis…“. Кога си во Тунис, кој во последниве години повторно се отвори за туристите по демонстрациите за време на „арапската пролет“, една од неизбежните дестинации е музејот „Бардо“ во главниот истоимен град на оваа симпатична северноафриканска држава. Се работи за еден од најважните музеи во медитеранскиот регион, втор на „црниот“ континент според богатството на својата колекција, по Египетскиот музеј во Каиро. Меѓу изложеното, најрепрезентативна и највозбудлива за гледање и доживување е најголемата колекција во светот на зачувани римски мозаици, која плени со својата убавина.
На 24 февруари 1989 година, точно во 11ч30м претпладне, агентот на FBI Дејл Купер влезе во Твин пикс, и се чини дека никогаш не излезе оттаму. Серијата која дополнително ја усложнуваше психолошката ситуација додека старата федерација се распаѓаше, и ден-денес е во сеќавањата на филмофилите поради бескрајните можности со кои ни ја скокоткаше фантазијата. Миксот на реалното и оностраното, зачудното, беше добитната комбинација на „Твин пикс“. Но, ако во првата реченица зборуваме за влез во нешто, влез некаде во непознатото, за успешна приказна е потребна и обратната ситуација – излезот. Тоа режисерот Дејвид Линч многу добро, во само една реченица, го објаснува на втората фотографија подолу.
Некои издавачи практикуваат своите изданија да ги објават со придружен обележувач на страниците. Дизајнот вообичаено е кохерентен со корицата на книгата, но тоа и не мора да биде правило. Други издавачи, пак, своите книги ги објавуваат со клапни на кориците, кои исто така може да му послужат на читателот, кога ќе заврши со читањето, со клапната да обележи до која страница стигнал. На одредени педантни читатели овој начин не им е пријатен бидејќи сметаат дека така книгата може да се оштети, а истите особено се згрозуваат доколку читателот немарно ги витка краевите од страниците. Признавам, повремено и јас сум еден од нив, додавајќи сол на раната со признанието дека неретко со молив отстрана пишувам и фусноти, кои потоа ги користам при пишувањето на одреден текст. Како и да е, се чини дека најсуптилното решение е користењето на обележувачот на книги, Граничникот или Букмаркерот, како што милувате, доколку секако, го имате при рака. Доколку не… 🙂
Една од главните париски дестинации на туристите е легендарната црква „Нотр дам“, која францускиот литерат Виктор Иго ја овековечи во своето дело во далечната 1831 година. Но, пред да го посетите ова велелепно здание во срцето на Париз, кое во последниве години интензивно се реновира по пожарот во 2019 година, топла препорка претпладнето да го минете во „Орси“, кој се наоѓа недалеку оттука. Поранешната железничка станица е едно од музејските места кои морааат да се посетат за време на престојот во Градот на светлината, бидејќи на едно место се собрани делата на многу ликовни мајстори од минатото. Меѓу нив и сјајната слика „Ѕвездена ноќ над Рона“ на Винсент ван Гог, која си поигра со мојот ум.
