Архива за категоријата: Филм

Филмската критика кај нас не функционира како што би требало, но се обидувам сето тоа да изгледа пристојно, будно следејќи и пишувајќи за случувањата во македонската кинематографија, но и пошироко. Во оваа рубрика со неколку подрубрики ќе прочитате се’ што успеав да проследам во изминатите две декади, откако ја следам Седмата уметност, со напомена дека најголемиот дел од текстовите се интегрален дел од моите две филмски книги, „Филм.мкд“ и „Филмски град“, а дел од нив се објавувани и на веб страните kritika.mk, kinoteka.mk и сл.

You kill someone in Iraq?

Кон „Bikini moon“ на Милчо Манчевски

По долги седум ипол години, Манчевски повторно во филмска акција. По контроверзниот „Мајки“, и во своето ново остварување „Бикини мун“ авторот го продлабочува својот интерес за (лажната) документаристика, и се обидува да отиде чекор понатаму во истражувањето на овој суптилен жанр, кој, доколку му пристапите на експериментален начин, може и да ве изгори. Истовремено, режисерот и во своето ново остварување го применува принципот „филм во филм“ во поинакво, попродлабочено светло од претходните остварувања, таа толку експлоатирана постмодерна алатка не само во филмот, туку и во литературата и во другите уметности, па така низ целото остварување (демек) не знаеме што е лажно, а што реално, па користењето на различни визуелни формати при раскажувањето на приказната тук-таму ја разбива монотонијата на делото. Но, за жал, тоа веројатно честопати ќе создаде и конфузија кај гледачот, прашувајќи се дали режисерот држи сè под контрола или не.

Читај повеќе

Кон „Три билборди надвор од Ебинг, Мисури“

Тргнувајќи од славниот цитат на Маршал МекЛуан, „Медиумот е порака“, сценаристот и режисер Мартин МекДона во своето ново остварување „Три билборди надвор од Ебинг, Мисури“, земајќи ги токму билбордите како медиум на отворено кои со своите пораки можат да влијаат во поместувањето на нештата од мртвата точка, нè води на едно брилијантно патување со крајна цел, промена во свеста на луѓето околу горливите теми кои мораат да имаат сопствена завршница. Оваа поставка особено добива на тежина доколку „нештото“ е неколкумесечното неразрешено убиство на локалната тинејџерка, чија мајка сака да ги размрда локалните власти, но и комплетната заедница, со поставување на три пораки на билбордите крај патот по кој поретко се врви, на кои јасно се отчитува нејзината болка, и повеќе гнев, околу инертноста на полицијата. Сосема доволно за почеток на едно клопче кое од минута во минута мајсторски се одмотува, или, како во една од првите сцени, доколку бубачката на прозорот е свртена на грб и сè уште живурка, главната хероина ја превртува и и подарува понатамошен живот, како фина симболика која од микро на макро план ќе се провлекува до самиот крај на филмот.

Читај повеќе

Холивудска приказна: Star wars, прости!

Четириесет години по премиерата на првиот филм, односно, четвртата епизода од сагата „Војна на ѕвездите“ на Џорџ Лукас, и нешто помалку години од почетокот на моето игнорирање на овој серијал затоа што сите други го фалеа и го сакаа, решив за време на празниците зад нас да исправам една филмска неправда, или подобро, да пополнам дупка во мојата филмофилска приказна, и достоинствено да им се посветам на филмовите кои дефинитивно се најуспешни во историјата на подвижните слики како производ кој можеби повеќе заработи од рекламниот материјал отколку од публиката, која секако, не е за занемарување. Сè уште добро се сеќавам на рекламите на Телевизија Скопје за новиот спектакл во киното Центар, „Враќањето на џедајот“, а подоцна и на телевизиските премиери на трилогијата, помпезно најавувани, но истите не го сменија моето мислење, туку само ја зголемија одбивноста кон комерцијалниот проект. Дури пред 13 години, за време на летувањето во Тунис, ги посетив и кулисите каде се снимале одредени сцени од филмот, кои денес претставуваат вистинска неодминлива туристичка атракција на влезот во непрегледната Сахара, но рамнодушноста кон оваа митологија веројатно може да се забележи и во фотките во прилог.

Читај повеќе

Кон црногорскиот филм „ИГЛА ПОД ПРАГОТ“ на Иван Мариновиќ

Дебитантскиот филм „Игла под прагот“ на црногорскиот режисер Иван Мариновиќ е уште еден доказ дека кога еден филмаџија ќе добие шанса за својот првенец, таа треба да ја искористи со снимање на фокусирана драма врз неколку ликови, кои ќе ги изгради до најмалиот детаљ. Токму тоа и го прави овој млад црногорски режисер, чиешто сценарио беше препознаено како голем потенцијал, за што беше поддржан на филмската работилница во Ерусалим во 2014 година, а потоа и на „Синелинк“ на филмскиот фестивал во Сараево.  Читај повеќе

Кон „Исцелител“ на Ѓорче Ставревски

На затворањето на „Синедејс“ во неделата се случи македонската премиера на „Исцелител“, дебитантското остварување на режисерот Ѓорче Ставревски, кој по долгогодишна работа на ова негово прво чедо конечно ни го подари нам, на публиката, надевајќи се дека на моменти непријатните пост-продукциски искуства сепак на крајот ќе имаат исцелувачка моќ врз неговиот филмски ентузијазам, зашто, едноставно, мора да биде така и никако поинаку. Филмот веќе игра на редовен репертоар во „Милениум“ и „Синеплекс“, а прекрасна увертира имаше само две недели претходно, кога на Солунскиот филмски фестивал екипата ја доби наградата од фестивалската публика, што понекогаш е далеку подрага, посуштинска и со многу поголема тежина отколку официјалните награди доделени од жирито, кои честопати се мерат на некаков си (лоби/политички) кантар. Затоа сега Ставревски слободно може да викне: „Солун е НАШ!“, бидејќи, според информациите, само еден филм пред „Исцелител“ добил поголем број на гласови од публиката во долгогодишната историја на престижниот фестивал.

Читај повеќе

Кон српскиот филм „Ветер“ на Тамара Дракулиќ

Селекцијата „СинеБалкан“ на Синедејс финишираше со српскиот филм „Ветер“ на режисерката Тамара Дракулиќ. По прилично темните приказни од балканските простори во изминатите денови, овој филм беше вистинско освежување, бидејќи изобилува со прекрасни кадри од Ада Бојана, крај легендарната плажа во Улцињ, каде престојуваат и фламинго-јата, како доказ дека Медитеранот си има свои скриени бисери кои, за среќа, сè уште опстојуваат како нечепнати еко-системи.

Читај повеќе

Кон рускиот филм „Хармс“ на Иван Болотников

На претпоследната вечер од годинашниот „Синедејс“ имавме несекојдневна можност да го гледаме долгометражното остварување едноставно насловено „Хармс“. Се работи за, воопшто, првиот игран филм за ликот и делото на мајсторот на краткиот зачуден расказ, Данил Хармс, податок кој ни го даде режисерот на филмот, Иван Болотников, кој напомена дека досега приказната за овој руски писател е разработувана во неколку документарци, но не и во игран филм. Интересно, ова е и негово прво, дебитантско остварување кое чекало реализација многу години, за на крај, во стилот на Хармс, до негова реализација да дојде откако во игра влегуваат поддршките од македонската и литванската Агенција за филм, а подоцна и круцијалната, од европскиот „Еуроимаж“. Така, следејќи ја теоријата на апсурдот, во обелоденувањето на ликот и делото на Хармс на големото платно важна улога имаме и ние, така докажувајќи дека, вусшност, во 21 век „сите ние сме Хармс“, заклучи синоќа Болотников.

Читај повеќе

Кон босанскиот филм „Жаба“ на Елмир Јукиќ

Секоја чест за селекцијата „Гала премиера“ во киното „Милениум“, во чии рамки на „Синедејс“ можат да се видат новите остварувања на ѕверки како Акин, Ханеке, Херцог, Озон, но селекцијата „СинеБалкан“ во малото кино „Фросина“ е сепак она суштинското за овие простори. Синоќа на програмата домашната публика повторно можеше да го гледа босанскиот филм „Жаба“ на Елмир Јукиќ, откако истиот доживеа премиера на „Браќа Манаки“ во Битола, па дури се закити и со наградата „Бронзена камера 300“ за работата на кинематограферот Дејан Димески. Тој е дел од македонската екипа во ова остварување, бидејќи филмот финансиски го поддржа и Агенцијата за филм на РМ, дел од парите се обезбедени и од Србија и Хрватска, а финансиската конструкција ја заокружува поддршката од „Еуроимаж“, впрочем, како и повеќето балкански остварувања прикажани деновиве на фестивалот во Скопје.

Читај повеќе

Кон рускиот филм „Нељубов“ на Андреј Звјагинцев

Кога нешто доаѓа „со љубов од Русија“, особено доколку е насловено „Нељубов“, тогаш мора да му се посвети особено внимание. Но, својата особеност рускиот режисер Андреј Звјагинцев ја покажа уште со феноменалниот првенец „Враќањето“ (2003), кој, изненадувачки, веднаш му ја донесе наградата „Златен лав“ на најстариот, Венециски филмски фестивал, а сето понатаму претставува вистинска филмска бајка. Со тоа беше лансирана уште една автентична синеастичка ѕвезда над светското филмско небо, која сè уште силно сјае, бидејќи Звјагинцев, едноставно, нема лош филм. Сите негови остварувања се феноменални. „Прогонство“ уште повеќе ја продлабочува семејната дискрепанца започната во дебитантскиот филм, „Елена“ (2011) е посвета на големата руска „мајка“ од романите на Горки и компанија, а „Левијатан“ (2014) е слика и прилика на корумпираноста воа пост-комунистичкиот период низ целиот Источен блок, кој на режисерот му донесоа „Златен Глобус“ за најдобар странски филм, како и канска „Палма“ за најдобро сценарио.

Читај повеќе

Кон албанскиот филм „Зора“ на Гентијан Кочи

Синоќа во рамките на програмата „СинеБалкан“ на актуелниот филмски фестивал „Синедејс“, во киното „Фросина“ имавме можност да го гледаме албанскиот филм „Зора“, еден ипол час пред настапот на њујоршките шминкери „!!!“ (Чк Чк Чк) во „Денсинг салата“ при МКЦ. Нормално, заинтересираноста за оваа проекција и за концертот беше дијаметрално спротивна, но педесетината посетители во кино-салата мислам дека на крајот не зажалија што го избраа токму овој термин од 21 часот, бидејќи режсерот Гентијан Кочи реализирал прекрасен филм. Ако се има предвид дека, за жал, малку знаеме и следиме она што се случува во современата албанска кинематографија, овој пат мамката плус за гледање на ова филмско дело беше наградата „Срце на Сараево“ која Орнела Капетани ја доби во август за најдобра актерка, што воопшто не е за потценување, бидејќи Сараевскиот филмски фестивал е еден од најценетите и највлијателните на овие простори во годините наназад.

Читај повеќе