Кон „Боли ли?“ на Анета Лешниковска

По долгогодишно учење на филмскиот занает во Холандија, минатото лето режисерката Анета Лешниковска ги окупираше улиците на Скопје, снимајќи го својот прв долгометражен филм со интересен наслов, всушност, прашање: Боли ли? Па да, боли кога се снима дебито, бидејќи од него зависи развојот на целата понатамошна кариера, а според она што можеме да го видиме на големото платно во киното “Фросина”, авторката е на добар пат кон остварување на својата цел.

Ентузијазмот е клучниот момент во целиот проект. Откако го потпиша ‘заветот за девственост’ во Копенхаген, обврзувајќи се дека доследно ќе ги почитува начелата на Догма манифестот, Лешниковска собира група на пријатели-актери-натуршчици, на некој начин, интересен микс на скопската шминка и скопското подземје, и со многу мал буџет, тргнува во неизвесна авантура – потрага по приказна за понатамошна филмска разработка. Таа (приказната) како несигурно да се провлекува низ целата структура на филмот, преку различните наметнати, но недоработени теми: дали да се замине или да се остане, причините за судирот меѓу Албанците и Македонците, порнографија, дрога, педофилија, лажни политички херои…

Бидејќи поднасловот на филмот кажува дека ова е реалност базирана врз фикција, а краткиот опис вели дека се работи за филм ‘од младите и за младите во Македонија’, веројатно и самата авторка, како и нејзиниот лик, режисерката, во филмот, на моменти ја губат основната појдовна идеја, но, првиот филм секогаш е поле за испитување на можностите на едно целовечерно остварување, при што се акумулира драгоцено искуство, кое со сигурност ќе експлодира во вистински момент во филмовите што следат.

Филмот, занаетски, е добро изработен. Режисерката го контролира процесот кој се случува пред нејзиниот објектив, и покрај тоа што во многу случаи се работи за импровизирана актерска игра, за потоа на монтажниот стол сето тоа да го скроти Игор Андреевски. На филмот му забележуваат дека е премногу локален, иако тоа може да биде и негов квалитет, но, дефинитивно, сите се сложуваат околу една очигледна работа: Скопје, конечно, доби нов шмек на големото платно, шмек на вистинска метропола, за што највеќе е заслужен директорот на фотографија Ленерт Хилеге. Повеќето актери, пак, кои немаат големо филмско искуство зад себе, догма концептот и тоа како им одговара, бидејќи имаат можност да се соочат со петте минути во кои јас-не-сум-јас, а-сепак-сум-јас, и сето тоа пред сведокот-објектив, за кој не се знае кога е вклучен, а кога не.

Првата македонска и балканска догма, “Боли ли?”, со своето појавување и понатамошно опстојување низ кино салите и филмските фестивали, потврдува дека филмовите кои се правени со големо срце, секогаш знаеле да го привлечат вниманието на публиката. На крајот на краиштата, “Боли ли?” е доказ дека македонската филмска сцена содржи квалитет, и пред се, разновидност, што само може да радува.

(Текстот е објавен во неделникот „Глобус“)