На денешен ден, 9 октомври, беше егзекутиран последниот вистински револуционер во 20 век, Аргентинецот Ернесто Че Гевара (1928-1967). На постојаната поставка во Музејот на град Скопје, пријатно-изненадувачки, може да се види една многу интересна слика на српската уметница Оља Ивањицки, насловенa „Час по анатомија“, како алузија на славната слика на Рембрант, на која се насликани последните мигови на овој свет на револуционерот, пред да му се загуби секаква трага.
Вест на месецот: еден од најдолго очекуваните филмови во последново десетлетие конечно може да се погледне во домашните кина. „Мегалополис“ на Френсис Форд Копола, и покрај сите главоболки што му ги создаде, и покрај сите пробиени рокови и еден куп потрошени долари (сто милиони!), по канската премиера во мај, есенва е главен наслов во кината ширум светот. И со право, бидејќи „стариот лисец“ се’ уште има што да каже на големото платно. Вообичаено крајот на годината нуди мегаломански проекти (се сеќаваме, „Опенхајмер“ и „Наполеон“ во претходната сезона), а „Мегалополис“ на Копола дефинитивно спаѓа меѓу оние по кои ќе се памети годината, иако на прва топка не изгледа така: широката публика баш и не го сака, критичарите се бајаги резервирани, но, за добрите дела само времето е релевантен судија.
Кога повторно го препрочитувам Хенрик Ибзен, сфаќам колку овој норвешки автор бил сплотен со времето во кое живеел, а истовремено бил и надвор од него. Е па сега, одлучи се, си велам. Дилемите во однос на втората констатација ми ги разреши гледањето на претставата „Народен непријател“ во МНТ, драма која иако е напишана пред дури 140 години (сиц!), таа совршено кореспондира со времето во кое живееме (или подобро, живуркаме).
Деновиве уловив една слика, еден кус кадар од филмот „Неподносливата леснотија на постоењето“ на Филип Кауфман од 1988 година, екранизација на истоимениот роман на Милан Кундера, и читајќи го тоа кусо обраќање на Тереза (Жилиет Бинош) до љубениот Томас (Даниел Деј Луис), си реков: „Драга Бинош, драг Кундера, не сте свесни колку сте (биле) во право“. 🙂
Драги пријатели, денес од печат излезе второто издание на „Шрапнел“, во лимитиран тираж. Ова е убава можност за сите оние што го пропуштија и за оние кои во меѓувреме прашуваа за романот, да стане дел од нивната домашна библиотека. Реизданието како додатна вредност го содржи и поговорот насловен Прецизна вивисекција на генерацијата родена во ’70 и некоја на Ана Мартиноска.
Балканот изобилува со тврдини кои најчесто служеле за одбрана во време на војна. Една од најпознатите на јадранското приморје е онаа во малиот и симпатичен град Сењ. Тврдината „Нехај“ одиграла важна улога во одвраќањето на Турците-Османлии од продирањето кон централна Европа, каде со статус на херои се стекнуваат познатите хрватски Ускоци.
На актуелниот филмски фестивал во Сан Себастијан, кој трае до 28 септември, традиционално, на отворањето беше доделена највисоката награда „Филм на годината“ на меѓународното здружение на филмски критичари „ФИПРЕСЦИ“. Годинашен лауреат е грчкиот режисер Јоргос Лантимос за неговиот филм „Poor things“, кој имаше фестивалска проекција вечерта по доделувањето на ова значајно признание.
Овој месец се прославуваат 860 години од изградбата на црквата и манастрискиот комплекс на падините на југозападно Водно, „Свети Пантелејмон“. „Се разубави овој храм на светиот и славен Великомаченик Пантелејмон со средства на господинот Алексеј Комнин, син на перфирородна госпоѓа Теодора во месец септември индикт 13 година 6673 (т.е. 1164 година, м.з.), при игуменството на Јоаникиј монах“, пишува на натписот на мермерниот надвратник помеѓу нартексот и наосот на црквата, потврдувајќи ги месецот и годината кога се отвориле вратите за сите патници-добронамерници во овој православен храм.
Нашата земја изобилува со водопади, небаре Нијагара е зад следниот агол. Смоларски, Колешински, Беловишки, Шарпланински, Дуф… еден грст водопади. Се надевам дека сте посетиле барем некои од нив. Карактеристика за сите е тоа што вообичаено пешачите по најчесто солидно трасираната патека, по одредено време стигнувате до целта… и потоа по истиот пат назад. Водопадите крај селото Камењане се нешто посебно. Таму го имате задоволството да уживате во природните убавини помножено со осум. Да, во еден ден, во една тура посетувате дури осум различни водопади, и сето тоа за краток период, така што имате доволно време да се опуштите и крај секој водопад троа да здивнете, воопшто не брзајќи. Се работи за чудо на природата за кое малкумина знаат, и во кое поради некомерцијалниот момент нема непотребна врева и гужва, па така ви останува само да го впиете сето она што во моментот ве опкружува, а тоа е природата која се заборавила од давање.
