Во попладневните часови на Македонската радио телевизија, од понеделник до петок, може да се проследи колажната емисија „Наш подиум“ во која, меѓу другото, повремено може да се погледнат и прилози за литературата. На покана од Сандра Титизова, која долги години го уредуваше и водеше „Витраж“, промубаетивме за новиот роман „Ветрилиште“ и приказните што тој ги носи.
Голема благодарност за поканата, петминутниот прилог (кој, за жал, не е со сјаен квалитет) може да се погледне на следниот линк:
Се’ уште се свежи сеќавањата кога поранешната заедница на која припаѓавме почна крваво да се распаѓа, расчистувајќи со минатото, а во кината пристигна новото остварување на Вим Вендерс во кое тој кокетираше со иднината. Фино залегнати во кино-фотелјите на „Култура“ во „оазата на мирот“, по неколку пати уживавме во таа утопија на екранот, во која германскиот маг ни навестуваше свет во кој ќе можеме да си ги снимаме сопствените соништа. За таква (а не за онаква) транзициска иднина каква што се наѕираше зад аголот, вредеше да се живее.
Денеска од печат излегува новиот роман од Снежана Младеновска Анѓелков насловен „Јод“, како 231 издание во популарната едиција „ПРОаЗА“ на издавачката куќа ИЛИ-ИЛИ. Лауреатката која за својата прва книжевна објава „Единаесет жени“ ја доби престижната награда „Роман на годината “ на „Утрински весник“ за 2011 година, и овој пат со нејзиниот бескомпромисен и директен стил на пишување, ни раскажува за светот околу нас и она во што тој се претвори. Иако нејзините романи се куси, по нивното читање се чини како да содржат многу повеќе страници од онолку колку што тие навистина се. Тоа упатува на густината на текстот и пораките што истиот сака да ни ги пренесе.
Вообичаено за некоја држава, доколку нештата не се како што треба, се вели дека е „банана-држава“. По славната „банана“ на обвивката од антологискиот, прв албум на Њујорчаните „Велвет андреграунд“, дизајниран и продуциран од поп-арт гуруто Енди Ворхол во 60-те години на минатиот век, вкусното јужно овошје периодов повторно е во фокусот како симбол на времето во кое живееме. Имено, минатата недела на аукција на „Сотби“, делото со метафоричен наслов „Комедијант“ на италијанскиот уметник Маурицио Кателано беше продадено за 6.2 милиони долари, докажувајќи до какво дно сме дојдени како човештво.
Денеска од печат излезе книгата „Тито: вечниот партизан“ во издание на ИЛИ-ИЛИ. Со дистанца од 40 години, германската историчарка Мари-Жанин Чалиќ напиша интересна биографија за овој необичен владател. На околу 400 страници таа пишува за комплексниот, но и многу флексибилен политички лик, типичен производ на ерата на крајностите, што Тито лично ја доживеал и во чиешто обликување учествувал.
Деновиве од печат излезе книгата „Слобода“ од Леа Ипи во издание на „Или-Или“, која постигна завиден успех во изминативе години и беше закитена со еден куп награди. Се работи за моќна мемоарска книга во која се истражува сложената и бурна патека на растењето и созревањето во посткомунистичка Албанија. Имено, како млада ученичка Ипи била воспитувана под строгиот режим на тоталитарна власт која им ветувала на своите граѓани иднина во совршена слобода. Но, кога падна режимот во Албанија, основите на нејзиното општество се урнаа и светот на Ипи беше изненадно прекинат. Нејзината приказна ги води читателите низ период на интензивни лични и политички превирања, додека таа го сведочи распадот на комунизмот, појавата на неолиберализмот и своето сопствено созревање.
in 35th Ljubljana International Film Festival
The “Perspectives” selection at the 35th Ljubljana Film Festival showcased ten distinct views of both the present and the past on the big screen. Cinema, as the seventh art, utilizes a range of audio-visual resources, enhanced by the director’s imagination, to engage with contemporary issues often grounded in historical context. In this analysis, I will examine two films from vastly different European cinemas to synthesize the connections between the present and the past, as well as the future and the past. The title I have chosen reflects a concerning aspect of our reality—both real and as depicted on screen.
Селекцијата „Перспективи“ на 35-тото издание на Љубљанскиот филмски фестивал на големото платно понуди десет различни погледи на сегашноста и минатото. Седмата уметност, располагајќи со сите можни аудио-визуелни ресурси, надополнети со авторската имагинација, ја има таа можност и привилегија да „разговара“ со сегашниот момент, неретко базирајќи се на реминисценциите од минатото. Преку анализата на два филма од две сосема различни европски кинематографии, ќе се обидам да направам синтеза меѓу денешното и некогашното, меѓу иднината и минатото, со наслов чија алузија, за жал, ја изразува моментната состојба, онаа во реалноста и онаа пресликана на сребрениот екран.
Денес завршува 35. издание на филмскиот фестивал во Љубљана, а синоќа на свеченоста во „Цанкарјевиот дом“ беа доделени годинашните награди. Жирито на најстарата организација на филмски критичари ФИПРЕСЦИ, во која членував заедно со Маруша Курет (Словенија) и Хамед Солајманзадех (Иран/Германија), во селекцијата „Перспективи“ составена од десет филмови на режисери во подем, наградата му ја додели на грузискиот филм „Април“ на филмаџиката Деа Кулумбегашвили.
Во животот постојат нешта кои не се забораваат. Пред 30 години имав чест да преведам и приредам еден поголем текст за Џон Кејџ, еден од најпочитуваните авангардни композитори во минатиот век, оној чија легендарна композиција „4 минути и 33 секунди“ се состои само од тишина за време на која и пијанистот и публиката го доживуваат делото на лице место додека молчат, така докажувајќи дека самоконтролата и пред се’ тој чудесен звук на тишината се оние нешта што ќе го спасат светот. Три децении подоцна случајно наидувам на винилно реиздание на еден негов легендарен албум, и иако во моментот ги трошев последните пари од месечниот буџет, сепак се договорив сам со себе дека ова ремек-дело мора под итно да стане дел од скромната домашна колекција, токму поради некогашната љубов кон неговиот автор.
