Во четвртокот во прекрасниот простор во центарот на Скопје се отвори тематската изложба „Лица“, како осмо продолжение од серијалот „Несовршен простор“ кој во годиниве наназад континуирано го организира Здружението за култура „Транзен“. Втор пат по ред во галеријата „Метаноја“, а претходно во други градови низ Македонија, овој проект покажува конзистентност нудејќи преглед на најпотентното во моментов на домашната ликовна сцена, истовремено продуцирајќи и покажувајќи несомнен квалитет.
Од вторникот, 14 октомври, дел од репрезентативниот Музеј на современата уметност, кој сите будно не’ набљудува од скопското Кале, е обвиткан во 1000 јутени вреќи, како дел од проектот на уметникот Ибрахим Махама од Гана. Се разбира, сите се сеќаваме на Христо Јавашев – Кристо (1935-2020), бугарскиот уметник со светско реноме, чија кариера беше обележана со „пакување“ на светските објекти во најфино руво. Овој пат во Скопје добивме еден вид реинтерпретација со африкански шмек, која претставува совршена метафора за моментот во кој живееме – неизвесноста со локалните избори.
Ми се допаѓа кога ќе наидам на текст од добар познавач на материјата, напишан со срце. Во случајов се работеше за ФБ пост на страницата „Странски сликари во Македонија во периодот од 1850 до 1950“ на Влатко Милошевски, кој пролетта во Музејот на град Скопје ни приреди вистинско задоволство со неговата истоимена изложба за која, за жал, не стигнав да напишам ниту збор. Но, сигурен сум, ќе има други прилики во иднина.
Влатко шетајќи летово низ Охрид, наишол на одлична изложба, а импресиите несебично ги сподели со сите нас. Најавата велеше дека изложбата на Аница Китаноска насловена „Скаменети потези“ набргу ќе гостува и во Скопје, па кога го видов датумот, 8 октомври, со возбуда го чекав денот кога ќе ја посетам поставката на Старата железничка станица. Се разбира, го скокнав отворањето бидејќи не сакам формалности и говоранции, и рано наутро следниот ден се нацртав уште во 9 часот во музејот, каде чуварот чудно ме погледна, но љубезно ме однесе до изложбениот салон, и откако прашав, вети дека ако останал некој примерок од каталогот, ќе ми го донесе. Се заблагодарив и во следниот час се нурнав во убавините изложени на ѕидовите.
Еден од најчудните/најинтересните/најбизарните/нај/нај/нај… настани, како сакате насловете го, се случи пред десетина години во њујоршкиот Музеј на современа уметност (МоМА), кога познатата актерка Тилда Свинтон реши јавно да спие, пред публиката, реализирајќи го проектот насловен „The Maybe“. Во оваа инсталација, Свинтон спиеше во стаклена кутија по шест-седум часа на ден, нудејќи интимно искуство во живо кое ги брише границите меѓу јавниот и приватниот живот.
„Деветте илјади што никогаш не се вратија дома” е проект посветен на оние кои загинаа на „Денот Д“ на 6 јуни 1944 година. Големата уметничка инсталација беше создадена на плажите во Нормандија во 2013 година за да го одбележи „Меѓународниот ден на мирот“ и да им оддаде чест на оние кои загинаа за време на истоварот на „Денот Д“, кој го означи почетокот на крајот на Втората светска војна.
Доколку сте љубители на современата уметност, тогаш сигурно сте се соочиле со делото на Анселм Кифер. Германскиот сликар и скулптор фигурира високо на листата на највозбудливи современи уметници во последниве неколку декади. Пред две години неговиот сонародник, режисерот Вим Вендерс, му направи прекрасна посвета со документарниот филм едноставно насловен „Анселм“, со поднаслов „Шумолењето на времето“. Меѓутоа, тоа не е прва филмска посвета на работата на германскиот виртуоз. Во 2010 година режисерката Софи Фајнс го посети неговото ателје во јужна Франција и го реализираше феноменалниот „Над вашите градови трева ќе расте“, кој одамна е дел од домашната ДВД колекција. Во меѓувреме, почитуваната Кица Колбе во својот најнов роман „Простување“, кој најтопло го препорачувам, значењето на неговата уметност мајсторски го испреплетува со дејствието на приказната во книгата, што претставуваше уште една силна провокација на која не можев да и’ одолеам. Така сите патишта не водеа кон Рим, туку кон овој текст, во кој низ филмскa визура, носител на главната улога е неверојатниот Анселм Кифер.
Пролетта 2019-та година, Рјичи Сакамото постави пијано во неговиот двор во Њујорк и го остави изложено на надворешните влијанија за да набљудува како пијаното ќе се врати во природата. Пијаното гордо опстојуваше низ годишните времиња неколку години, пред конечно да се пресели во градината на неговиот пријател во Њу Стејт. Овие фотографии ја покажуваат трансформацијата и убавината на пијаното додека и’ се враќа на природата, слично на човековото стареење, разголувајќи ја до срж минливоста на времето.
Сликата „Ecce Homo“ на Тицијан, создадена околу 1543 година, е единственото дело на венецијанскиот мајстор во Романија и воопшто, во Источна Европа. Изложена во општинскиот музеј „Регина Марија“, делото е под строг надзор заради нејзината непроценлива уметничка и историска вредност. Ова иконично парче уметност, симбол на италијанската ренесанса, не само што го збогатува локалното наследство, туку привлекува и меѓународни експерти и посетители, истакнувајќи се како уникатно културно богатство во регионот.
Отсекогаш сум бил љубител на научно-фантастичната литература. Можеби не сум прочитал онолку колку што сум сакал, но автори како Филип К. Дик и Вилијам Гибсон, барем до оние дела до кои можев да дојдам, ги прочитав и уживав во нив. Се разбира, тука се и филмот и стрипот како логично надоврзување на литерарната киберпанк предлошка, за комплетна експлоатација на жанрот до крајни конзумеристички граници. Деновиве наидов на прекрасни кибер-панк илустрации кои се дизајнирани од различни светски уметници и кои комплетно го доловуваат духот на овој популарен жанр, па инспириран од нив (ќе ги гледате низ текстот), решив да направам краток осврт кон значењето на кибер панкот во уметноста.
Сите ние, горе-долу, го знаеме текот на библиската приказна за 33-те Исусови години на Земјата. Иако од неговата осумнаесетта до неговата триесетта година од животот, според добрите познавачи на материјата, нема многу релевантни податоци, се смета дека тој период го минал во изучување и практикување на столарскиот занает. Впрочем, и самите дела на сликарите најчесто младиот Исус го сликаат во таков, работен амбиент. Во овој текст ќе ги претставиме некои од исклучителните дела во уметноста кои го прикажуваат Христос во различните фази од неговиот живот, од уметници што доаѓаат од сите континенти. Токму таа различност во пристапот и стиловите е она што овие слики ги прави возбудливи и неповторливи.
