Кон „Како го завршив ова лето“ на Алексеј Попогребски

Легендарниот Никита Михалков ова лето е актуелен со продолжението на „Изгорени од сонцето“, насловено „Егзодус“, со што ја продолжи приказната која му донесе светска слава, крунисана со Оскар за најдобар филм од неанглиско говорно подрачје во 1994 година, кога меѓу петте финалисти беше и „Пред дождот“ на Милчо Манчевски. Злобниците коментираат дека продолжението на филмот можеби укажува на тоа дека рускиот режисер веќе нема добри идеи, но за среќа, тоа не е така со новата генерација на руски режисери, кои се се’ подобри и подобри. Алексеј Балабанов, Александер Сокуров и Андреј Звјагинцев во изминатите две декади ни подарија некои од најдобрите остварувања не само во руската, туку и во светската кинематографија, освојувајќи многу фестивалски награди. Новото име на кое треба да се внимава во иднина е Алексеј Попогребски, кој зад себе има веќе три одлични остварувања, но благодарение на последниот наслов, конечно излезе од локални рамки, поклонувајќи се пред светската филмска публика. Филмот „Како го завршив ова лето“ беше едно од пријатните изненадувања на последното Берлинале, каде неговите главни протагонисти, Григориј Добригин и Сегеј Пускепалис ја поделија наградата „Сребрена мечка“ за најдобар актер.

Доминацијата на еден куп американски документарни филмови кои во изминатите години ги окупираа нашите мисли и сетила со своите провокативни и истражувачки приказни, правејќи да се чувствуваме ангажирани граѓани со регуларно право на глас на планетата Земја, конечно, ја сруши еден малку поинаков тип на филм кој доаѓа од британскиот остров. Станува збор за 80-минутниот „Избришаниот Дејвид“ на Дејвид Бонд, кој бил испровоциран од државната бирократија која со писмо го известила дека во следните месеци нема да бидат во можност да испраќаат „детски додаток“ за нивната ќерка, бидејќи по грешка ги избришале податоците на дури 25 милиони Британци. Но, документарната форма дозволува широк дијапазон на делување, па авторот на филмот ја проширува зоната на истражување и уште на стартот го поставува прашањето: „Колку од информациите поврзани со нашиот живот се достапни во јавноста, и колку истата знае за нас?“

Почнувајќи од премиерата на фестивалот „Санденс“ во јануари, преку „Берлинале“ и њујоршкиот „Трибека“, па се’ до неговата официјална кино-премиера на почетокот од овој месец, новото остварување на почитуваниот британски режисер Мајкл Винтерботом не престанува да крева прашина меѓу филмофилите и критичарите. И со право, бидејќи „Убиецот во мене“ претставува хируршки прецизно отсликана состојба на убиецот кој, веројатно, чучи во секој од нас, неуморно барајќи излез и реализација на своите налудничави идеи.

Кон „Хадевич“ на Бруно Димон

Едно од највпечатливите остварувања на 13 издание на Скопје филм фестивал беше „Хадевич“, новиот филм на култниот француски филмаџија Бруно Димон. Предводникот на Новиот бран во француската кинематографија заедно со контроверзниот Гаспар Ное, неретко наградуван на светските фестивали, особено во Кан, 52-годишниот Димон и со своето актуелно чедо не’ води на патување во кое ние, како негови неми сведоци, се обидуваме да го сфатиме функционирањето на светот околу нас, иако истиот очигледно одамна го загубил својот компас.

Без голема помпа, црвен килим и останатите финеси кои го сочинуваат отворањето на еден фестивал, помина и годинашниот влез во 13-то издание на Скопје филм фестивал. За среќа, возбудата во киното „Милениум“ следеше веднаш потоа. Светлата се затемнија и блесна сребрениот екран, на кој до 29 април ќе се прикажуваат филмовите од главната програма. Епското остварување „Јас, Дон Џовани“ на славниот шпански филмаџија Карлос Саура е одличен избор за едно фестивалско отворање. Неговата грандиозност ги опсени сите во кино салата, како што тоа го направи и минатата есен на фестивалот во Торонто, каде филмот ја имаше својата светска премиера.

Иако станува збор за драма-комедија која требаше глатко да помине на кино-благајните, сепак, „Другиот Дима“ на режисерот Сафи Небу откако на 10 февруари ја доживеа својата официјална кино-премиера во матичната Франција, не престана да предизвикува полемики околу изборот на еден од главните актери во филмот. Имено, славниот романсиер кој ја одбележа европската книжевност во 19 век, Александар Дима, кој начесто се самодекларирал како црнец поради афро-карипските корени на неговите предци, во новото остварување го игра Жерар Депардје, кој за потребите на улогата мораше да ја затемни својата кожа и цело време да носи кадрава перика за што поуспешно да го долови ликот на писателот, кој на човештвото му ги подари класиците „Грофот Монте Кристо“ и „Тројцата мускетари“.

Еден од најгледаните филмови за време на Новогодишните и Божиќните празници на Островот беше „Момче за никаде“ на Сем Тејлор-Вуд. Во секогаш острата конкуренција на крајот од годината, овој филм неминовно се наметна кај кино-публиката во Британија бидејќи ја раскажува приказната за тинејџерските години на легендарниот Џон Ленон, всушност, за клучниот период од неговиот живот, во кој после неколку пресврти, решава да влезе во прегратките на рокенролот, кој подоцна од него направи незаборавна икона за која и ден-денес се зборува.

После многу декади во кои споменувањето на референцата „руски филм“ кај добрите познавачи на филмот водеше единствено до најбитното име на таа страна од светот, легендарниот Андреј Тарковски, во последниве десетина години, конечно, може да се размислува и во друг правец, бидејќи руската кинематографија никогаш не била во подобра форма. Оваа констатација се потврдува со низата нови режисерски имиња меѓу кои се издвојуваат Александар Сокуров и Андреј Звјагинцев, чии прекрасни филмови собраа еден куп фестивалски награди низ светот, повторно враќајќи ја руската стварност на сребрениот екран. Тоа, од друга страна, ги поттикна и малку поискусните од нив да се вратат во стариот колосек, да заземат гард и во борба со новите технологии и правила на игра многу позрело да ги реализираат своите нови возбудливи филмски приказни.

Свежи се сеќавањата од последното издание на филмскиот фестивал во Кан, кога на најпосетената конференција за новинарите по повод светската премиера на филмот „Антихрист“, се случи непријатност копга неколку новинари вербално го нападнаа режисерот Ларс фон Трир, при што паднаа и тешки зборови на кои Данецот остана мошне „ладен“. Филмските познавачи бараа од него јавно да каже што сакал да постигне со овој „одвратен филм“, на што тој одговори дека само „режира малку поинакви приказни од останатите, и тоа е тоа“.