Архива за категоријата: Филм

Филмската критика кај нас не функционира како што би требало, но се обидувам сето тоа да изгледа пристојно, будно следејќи и пишувајќи за случувањата во македонската кинематографија, но и пошироко. Во оваа рубрика со неколку подрубрики ќе прочитате се’ што успеав да проследам во изминатите две декади, откако ја следам Седмата уметност, со напомена дека најголемиот дел од текстовите се интегрален дел од моите две филмски книги, „Филм.мкд“ и „Филмски град“, а дел од нив се објавувани и на веб страните kritika.mk, kinoteka.mk и сл.

Вселенска ода за осаменоста

Кон „Месечина“ на Данкан Џонс

Стиховите „Ground control to Major Tom… take your protein pills and put your helmet on“ од легендарната тема „Space oddity“ на Дејвид Боуви веќе со децении се дел од колективната свест на човештвото, секогаш кога нашите мисли имаат тенденција да заминат таму некаде, горе, над облаците, иако за значењето на оваа песна има уште еден куп толкувања. Но не сум баш сигурен дали на повеќето музичко-филмски фанови им е познат фактот дека „Камелеонот“ има син со име и презиме Данкан Џонс, кој можеби инспириран токму од оваа песна годинава го сними еден од најдобрите СФ филмови во оваа декада. „Месечина“ е негов филмски првенец кој на престижниот филмски фестивал за научно-фантастични остварувања „Sitges“ во Барселона ги собра сите значајни награди за 2009 година. И со право!

Читај повеќе

Да живее царот!

После многу декади во кои споменувањето на референцата „руски филм“ кај добрите познавачи на филмот водеше единствено до најбитното име на таа страна од светот, легендарниот Андреј Тарковски, во последниве десетина години, конечно, може да се размислува и во друг правец, бидејќи руската кинематографија никогаш не била во подобра форма. Оваа констатација се потврдува со низата нови режисерски имиња меѓу кои се издвојуваат Александар Сокуров и Андреј Звјагинцев, чии прекрасни филмови собраа еден куп фестивалски награди низ светот, повторно враќајќи ја руската стварност на сребрениот екран. Тоа, од друга страна, ги поттикна и малку поискусните од нив да се вратат во стариот колосек, да заземат гард и во борба со новите технологии и правила на игра многу позрело да ги реализираат своите нови возбудливи филмски приказни.

Читај повеќе

Стоечки овации и судска тужба

Секоја чест за лауреатите на последното издание на венециската Мостра, израелскиот „Либан“ и иранскиот „Жена без маж“, кои со својата ангажираност отворија многу полемики за клучни теми меѓу присутните, па и пошироко. Но филмот кој не доби ниту една награда, а околу кој се крена најмногу прав, пред и по неговата фестивалска и светска премиера, е романскиот „Франческа“ на режисерот Боби Паунеску. Приказната за романската имигрантка која заминува во Италија во потрага по подобар живот ја навреди адвокатката Алесандра Мусолини, внука на поранешниот фашист Бенито, која во една од сцените во филмот е оквалификувана како „курва“. Во меѓувреме во игра влезе и градоначалникот на Верона, Флавио Този, кој исто така подготвува тужба пред италијанските власти бидејќи смета дека неговиот лик во филмот е претставен на „вулгарен начин“.

Читај повеќе

Искрено, јасно и гласно!

Минатиот месец се случи една интересна коинциденција. На 14 август, само еден ден по смртта на легендарниот изумител на гитарата „Гибсон“, Лес Пол, се случи светската премиера на филмот „Мора да биде гласно“, во кој тројцата главни протагонисти се музичари-предводници на своите генерации на кои гитарата им е во крвта. Славниот член на Лед цепелин, Џими Пејџ, креаторот на звукот на глобално популарните Ју-ту, Ди Еџ, и лидерот на Вајт страјпс и Рикаунтерс, Џек Вајт, со своите искрени приказни раскажани пред камерата се доволна провокација за сите музички фанови овој едноиполчасовен филм да им стане вистинска Библија.

Читај повеќе

Нови депоа во Кинотеката на Македонија

Во петокот во Кинотеката на Македонија беа отворени новите депоа за чување на националниот фонд на аудиовизуелни добра. Истите се наоѓаат во сутеренот на институцијата и во нив ќе биде сместена националната филмска продукција, која конечно доби адекватен простор за чување и заштита. Во употреба бea пуштени пет разладни комори наменети за чување на националната филмска продукција, негативи и архивски копии, на површина од 100 метри квадратни и капацитет од 12.000 филмски кутии. Со оваа големина ќе биде обезбеден простор за чување материјали во следните 30 години.

Читај повеќе

Симпатија за ѓаволот или нова Догме реалност!?

Свежи се сеќавањата од последното издание на филмскиот фестивал во Кан, кога на најпосетената конференција за новинарите по повод светската премиера на филмот „Антихрист“, се случи непријатност копга неколку новинари вербално го нападнаа режисерот Ларс фон Трир, при што паднаа и тешки зборови на кои Данецот остана мошне „ладен“. Филмските познавачи бараа од него јавно да каже што сакал да постигне со овој „одвратен филм“, на што тој одговори дека само „режира малку поинакви приказни од останатите, и тоа е тоа“.

Читај повеќе

Специјалните ефекти владеат со светот

Еден од најочекуваните филмски проекти ова лето беше четвртото продолжение на „Терминатор“, со работен наслов „Иднината почнува“ и со конечен поднаслов „Спасение“. Нормално, во овој период од годината, во кој царуваат блокбастерите, филмот потпишан од режисерто Мек Џи заработи еден куп банкноти на бокс-офисот, но тоа пред се’ се должи на долгиот историјат на овој проект, чија филозофија во средината на 80-те години од минатиот век ја креираше Џејмс Камерон, чија автентична визија за (пост)апокалиптичната иднина на човештвото уште тогаш на публиката и’ ја замрзна крвта во вените, сместувајќи ја во клубот на зависници од новата филмска сторија. Магијата продолжи со уште помоќниот „Терминатор 2: Судниот ден“, според мене, најдобриот во серијалот, за дури по 12 години, откако Камерон крена раце од проектот, режисерот Џонатан Мостоу да ја продолжи сагата со задоволувачкиот „Терминатор 3: Побуна на машините“.

Читај повеќе

Кон документарецот „Плати и жени“ на Атанас Георгиев

Документарниот филм “Плати и жени”, пак, беше причина после подолго време да проработи како што треба веројатно нашата најубава и најдобра кино сала, “Милениум” во ГТЦ во Скопје. Иако никогаш исполнето до последното седиште, сепак, киното испиша нова приказна во историјата на домашната кино-прикажувачка дејност, бидејќи никогаш досега еден документарец на редовен кино репертоар не предизвикал толкаво внимание како ова остварување на Атанас Георгиев. Но, и за тоа си има длабока причина, која лежи во провокативноста на самата приказна која авторот ја раскажува на искрен и разбирлив начин.

Читај повеќе

Кон „Бруно“ на Саша Барон Коен

Три години по портретирањето на измислениот казахстански репортер Борат и заострувањето на односите со официјалните власти на поранешната советска република кои филмот го сфатија премногу сериозно, мајсторот на прерушувањето Саша Барон Коен повторно е актуелен благодарение на своето ново долгометражно остварување едноставно насловено како и главниот лик во него, „Бруно“. Слично како и претходно, комичарот од плејадата ликови кои беа составен дел од неговото популарно ТВ-шоу „Да Али Џи Шоу“ извлекува една „креатура“ со која на сатиричен начин сака да си поигра, овој пат со светот на модата и случувањата во нејзини рамки.

Читај повеќе

Чувства, поезија и екстаза

Многу убав потег е кога големи режисерски имиња ќе одлучат да направат рокументарец посветен на своите омилени музичари и бендови. Мартин Скорсезе во 1978 година во историјата ги испрати славните музички имиња од групата „The Band“ со филмот „The Last Waltz“, во следната декада Џонатан Дем на светот му го подари „Stop making sense“ за њувејв-хероите Токин’ хедс, Џим Џармуш ги следеше Нил Јанг и Крејзи хорс на нивната светска турнеја во 90-те насловена како и филмот „Year of the Horse“, додека во новиот милениум, Антон Корбијн конечно ја раскажа приказната за култните Јан Кертис и Џој дивижн во прекрасниот „Control“.

Читај повеќе