Американскиот независен филм отсекогаш бил посилен од европските остварувања од слична провиниенција. Со необично третирање на навидум обичните животни приказни, американските независни режисери со години наназад тешко работат за да ги задржат своите фанови кои, вообичаено, ваквите филмови ги гледаат во малите арт-кина низ САД. Изненадувањето оваа година од овој вид на продукција е филмот „Јас и ти и сите што ги знаеме“ на авторката Миранда Џулај, добитник на специјалната награда на жирито на Санденс фестивалот, како и на канската награда за најдобро дебитантско остварување.

Маестралната визуелна урбана бајка „Град на гревот“ на холивудскиот вундеркинд Роберт Родригез и одличната улога на Мики Рурк беа причина малку да се навратиме на сјајните моменти од кариерата на славниот боксер-актер.

Почудно од рајот

Иако се работи за мала, одбрана публика која едноставно ги обожава филмовите на Џим Џармуш, сепак, неговото влијание врз новата генерација на американски независни режисери е несомнено големо. Со тоа се создава еден голем круг на филмофили кои својот светоглед го формираат и милуваат да го негуваат според сопствени правила на игра, токму оние истите според кои самиот Џармуш се раководи целиот свој живот. Рокер во душа, а режисер по вокација, овој автор на прекрасни, условно „малечки“ филмови, сите овие 25 години наназад остави силен печат во независниот филм, успевајќи да им одолее на разните компромиси со продуцентите, кои сакаат да го имаат, и вообичаено го имаат последниот збор.

Оваа година официјалната селекција на Канскиот филмски фестивал беше составена со филмови од првата светска лига на режисери: Кроненберг, Вендерс, Џармуш, Ханеке… Меѓутоа, како вистински херој, на голема врата, се очекуваше присуството на американскиот инди режсер Гас ван Сант, кој само пред две години ја доби Златната палма за прекрасниот „Слон“. Ван Сант на Кроазета се појави со заслужени фанфари вклучувајќи ја целата екипа на новиот филм зад себе. Меѓу нив и брачниот двоец на култниот бенд Соник јут, Ким Гордон, која има слатко, петминутно парче во филмот, и Трстон Мур, добриот пријател на Курт Кобеин, кој во проектот фигурира како консултант.

Вообичаената практика на Џим Џармуш во неговата филмска кариера е да снима филмови со пауза од три до четири години. Откако во претходните две децении докажа дека е автентичен автор пар-екселанс, тој најавува дека следните години ќе снима многу повеќе наслови и многу побргу од вообичаеното. Сите ние искрено се надеваме на тоа, а „Скршени цвеќиња“ е само едно мало навестување на таквата намера и концепција.

Со маркетиншкиот потег на продуцентите на „Матрикс“ третото и последно продолжение истовремено да го прикажат во стотици градови ширум светот, вклучувајќи го и Скопје, глобализацијата не само што зема се’ поголем замав и ја разработува машинеријата, туку се обидува и да ни го наметне својот ритам на егзистирање. Но, по гледањето на филмот, сепак сфаќаме дека трилогијата во филмската терминологија означува заокружување на успешниот почеток, а останатото понатаму е само машина за правење на пари, матрица многу пати апсолвирана досега.

Легендарниот комичар Џери Луис веќе десетина години има свој достоен наследник во Канаѓанецот Џим Кери. По толку многу гримаси и успеси, почнувајќи од 1994 со „Глупавиот и поглупавиот“ и „Ејс Вентура – детективот за миленичиња“, тешко дека титулата на Кери како најпопуларен комичар на светот ќе биде загрозена од некого во догледно време. По излетите во неколку „сериозни“ улоги во филмови како „Шоуто на Труман“ (1998) и „Човек на месечината“ (1999), комичарот повторно соработува со режисерот Том Шедијак, со кого го снимија мега-успешниот „Лажго, лажго“ пред шест години. Иако приказната за бескрупулозниот адвокат кој одеднаш „се разболува“ од зборување на вистината изгледаше поразиграно и покомпактно, и нивното ново чедо, „Семоќниот Брус“, е комедија која наиде на одлични критики и реакции, и дефинитивно е еден од најкоментираните и најгледаните филмови во годинава што изминува.

Вклучувајќи го и последниот филм на режисерот Дејвид Твој, „Под површината“, во последниве три години Холивуд не’ опседна со исто толку, помалку или повеќе, успешни „подводни“ филмови. Се’ започна со раскошната екранизација на класичната приказна на Жил Верн за капетан Немо и неговиот Наутилус во далечната 1954 година, прекрасната Дизни продукција „20 илјади милји под морето“, за да продолжи со „Подморница“ (1981) на Германецот Волфганг Петерсен, во кој се прикажува тешкиот живот на германската посада во Втората светска војна, зачинета со црн хумор и фантастична музика, како и со „Црвениот октомври“ девет години подоцна, првиот од серијата филмови според романите на Том Кленси за херојот Џек Рајан (Алек Болдвин).

Дваесет години по трејдмарк улогата во „Блејдранер“, актерот Харисон Форд повторно се враќа на големото платно во улога на полицаец, но не како истребувач на роботи, туку како холивудски џандар кој треба да ги разреши убиствата во овој, за многу загубени души, град на соништата. Но одговорот на загатката лежи во тоа што Гавилан, ликот што тој го толкува, е вистинска иронија на сето она што во сите години наназад претставуваше Декард за голем број на фанови. Тој е едноставен „холивудски“ полицаец со три разводи зад себе, со куп долгови врз грбот, обидувајќи се сето тоа да го надополни со работа во областа на недвижностите. Но и таму не му оди баш сјајно. Ова го потврдува одличниот потег на Форд кога ја прифатил оваа улога, бидејќи зборува за неговиот либерален став кон филмскиот занает, бидејќи не секој актер би прифатил да се иронизира самиот себе.