Во вечерашниот магазин, „контраверзното“ издание на „Браќа Манаки“ на релација Битола-Скопје, со многу гости и интервјуа. Горд сум што имав можност да направам интервју со великанот Вељко Булајиќ, а исто така и на разговорот со потомокот на Милтон, синот Леонид Манаки. Бидете вклучени 😉
Најголема заслуга за повторното актуелизирање на документарниот жанр на големото платно дефинитивно му припаѓа на режисерот Мајкл Мур, зад чии култни наслови „Куглање за Колумбина“ и „Фаренхајт 9/11“, иако несомнено се крие машинеријата на Демократите, сепак, тие се едно отворено четиво/критика на современите стравови и недостатоци во американското општество. По неговите социјално ангажирани ремек-дела стана многу популарно да се сними документарен филм кој ќе го привлече вниманието на кино-публиката ширум светот, тренд кој зема голем залет. Годинава еден од најинтересните вакви проекти е доку-драмата „Човек на жица“ на режисерот Џејмс Марш, филм кој светската премиера ја доживеа на Санденс, кадешто и жирито и публиката едногласно му ја доделија наградата за најдобар документарен филм.
Каква привилегија: да гледате филм во нашето најголемо кино „Милениум“ со само уште двајца „залутани“ филмофили! Касиерката направи обид да ја најде и четвртата заинтересирана личност, но таа се загубила низ дуќаните на ГТЦ. Башка, немаа ситно на каса, па мораше да трчам наоколу да раситнам. Хаос! Апелирам итно да се врати публиката во овие малку кино сали што преостанаа! Навистина е тажно во еден храм на седмата уметност човек да се чувствува осамено. А одамна утврдената констатација дека филмот најдобро се доживува кога се гледа на големото платно се потврди и со филмот „Дете на војната“, со кој скромно започна новата киноприкажувачка сезона кај нас.
Од средината на 70-те години на 20 век, кога во каков било контекст ќе се споменеше одредницата „европски режисер“, првата асоцијација дефинитивно беше името и презимето на култниот германски режисер Вим Вендерс. Неговиот богат опус во изминатите декади многу ја задолжи севкупната кинематографија на Старата дама, одржувајќи го во живот широко прифатениот антагонизам помеѓу холивудскиот и уметничкиот филм, како мерило за квантитет и квалитет. Но, факт е дека вечна инспирација на Вендерс беа случувањата токму во идеализираната Америка пред се’ на културолошки план, која на прва топка ја препознаваме преку љубовта на авторот кон рокенролот како филозофија и начин на живеење, често препознатлив и како редовна содржина во неговиот филмски опус.
Џенифер Чејмберс Линч, ќерка на најавтентичниот американски режисер Дејвид Линч, по 15-годишна пауза и’ се врати на својата стара љубов – професијата режисер, снимајќи го филмот „Надзор“ како нејзино второ долгометражно остварување. Откако доживеа голем успех како автор на бестселерот „Тајниот дневник на Лора Палмер“, четиво кое излезе за време на „Твин Пикс“ еуфоријата, таа се обиде и како режисер, снимајќи го контроверзниот првенец „Заробената Хелена“ (1993), во кој како опсесивни љубовници брилјира актерскиот пар Џулијан Сендс и Шерилин Фен. Но автомобилската несреќа и операцијата на ‘рбетот си го направија своето, па Џ.Ч. Линч остана во филмските води пред се’ како извршен продуцент на незабележливи остварувања, по што, конечно, седна на режисерското столче кое дефинитивно носи многу поголем креативен адреналин.
Откако славниот Индијана Џонс исчезна од филмското платно во 1989 година, неколку генерации љубители на филмот беа бомбардирани со тривилјални остварувања како неквалитетни копии на приказната за истражувачот на загубените светови, меѓу кои беа насловите како „Национално богатство“, „Сахара“, па и „Кодот на да Винчи“. По 19-годишна пауза стариот шегаџија повторно не’ втурнува во авантура по која бргу сфаќате дека љубовта на прв поглед кон овој филмски лик никогаш не исчезнала. Канскиот фестивал беше темпиран тајминг за светска промоција на долго најавуваниот четврти дел, а пропагандната машинерија на Џорџ Лукас, кој фигурира како продуцент и косценарист, со истовремена пост-фестивалска кино-премиера во стотици земји низ светот, меѓу кои и нашата, си ја постигна својата цел.
Покрај сиот гламур кој од 14 до 25 мај беше присутен на 61 издание на Канскиот филмски фестивал, на кој вообичаено најголем интерес предизвикуваат филмовите во официјалната селекција за наградите, особен интерес имаше и за придружните настани, не помалку интересни од симпатичните пушачки испади на јавни места на претседателот на годинашното жири, Шон Пен. На специјалните настани веќе неколку години наназад гостуваат значајни имиња кои имаат што да понудат и кажат, поместувајќи ја филмската уметност напред, кон иднината.
Едно од највпечатливите остварувања прикажани на 11 издание на СФФ дефинитивно беше „Ноќна стража“ на култниот британски режисер Питер Гринавеј. Стариот пријател на фестивалот пред неколку години во Скопје, преку одлично предавање во кое филмот го прогласи за мртов, ја најави својата нова, постмодерна фаза на дејствување, која тогаш ја заокружи со проекцијата на триделниот филм „Куферите на Тулс Лупер“. За среќа, по тој експеримент, Гринавеј се враќа на своја територија, снимајќи филм во кој, како и во неговите претходни остварувања од 80-те и 90-те години, на суптилен начин ги поврзува моќните визуелни уметности – сликарството и филмот. Впрочем, тоа воопшто и не зачудува, затоа што Гринавеј по вокација е сликар кој паралелно снима филмови и поставува изложби во најпрестижните музеи и галерии низ светот.
На актуелното издание на Скопскиот филмски фестивал (29 март – 6 април) една од програмските содржини што предизвикува особен интерес кај публиката е „Sound and fury“, во чии рамки изминативе две години можевме да ги видиме прекрасните рок-документарци за „Пиксис“, „Рамоунс“, „Секс пистолс“… Оваа година фестивалскиот селектор ни ги подарува приказните за Филип Глас, Бридерс, Едо Маајка, Фадо музиката… И генерално, последниве години претходно малку подзаборавениот жанр како повторно да се враќа на сцената, веројатно поради промената на поимањето на музиката, кадешто Интернет-мрежата одигра голема улога, па бидејќи луѓето станаа гладни за вистински херои во чии ставови и светогледи и самите ќе се препознаат, започна екранизирањето на животот и делото на старите бунтовни музички волци како Боб Дилан, Џони Кеш, Леонард Коен… а во моментов и една дама е во фокусот, панк хероината Пети Смит.
Кон „Јас сум од Титов Велес“ (I AM FROM TITOV VELES, 102 мин.) на Теона Стругар Митевска
улоги: Лабина Митевска, Ана Костовска, Николина Кујача, Џевдет Јашари, Петер Мусевски
