Месецот октомври вообичаено е време кога на легендарниот скопски Хиподром се одржува Меѓународниот коњички турнир во прескокнување на пречки, кој оваа година, за жал, ќе мора да биде прескокнат како настан. Просторот во кој како деца редовно одевме на училишни екскурзии и си замислувавме како расните коњи се тркаат и ги прескокнуваат препреките, за љубителите на овој спорт со години наназад приредува вистинско задоволство.
Најавуван како прв долгометражен филм за деца и млади во македонската кинематографија, „Стела“ не успеа да доживее соодветна премиера во предвидениот термин оваа пролет поради корона вирусот. Уште долги месеци потоа тажно изгледаа автобусите на ЈСП развозувајќи ја платената реклама насекаде низ градот, а беше неизвесно и дали филмот воопшто и ќе се прикаже оваа година. Но, добрите вести стигнаа во септември, и по премиерата на отворањето на „Синедејс“, тој можеше да се погледне и на редовниот репертоар на ре-отворените кина во „Синеплекс“.
Денес од печат излегува уште една книга за деца од ИЛИ-ИЛИ во едицијата „И ете приказна“. По добивањето на наградата „Роман на годината 2018“ за „Некој бил тука“, овој пат авторката Николина Андова Шопова се претставува со поема за најмладите, во која во главната улога е ликот од насловот, кртот Ѕвездан. За задоволството да биде комплетно се погрижи илустраторката Наталија Лукомска, како и Марија Смилевска, која дизајнерски го заокружи целиот проект.
Утре од печат излегува новата книга во детската едиција „И ете приказна“ на ИЛИ-ИЛИ, соработката на Раја и Георги Господинови во сликовницата со приказни за мали и големи деца симпатично насловена „Свадби за животни и нешта“. По романите „Природен роман“ и „Физика на тагата“, како и збирките раскази „И се’ стана месечина“ и „Сите наши тела“, драго ми е што со ова издание ќе откриеме и едно поинакво лице на Господинов, кој со својата (во времето на создавање на книгата) шестгодишна ќерка успеале да направат многу симпатична книго-сликовница која се надевам дека ќе наиде на голем интерес кај читателите.
По „Улица“ и „Пет капки сон“, режисерот Милчо Манчевски го продолжува својот визуелен сон и приредува уште една изложба со фотографии насловена „Таму“. „Се’ што не е овде е ТАМУ“ може да гласи поднасловот на оваа фото-приказна во Музејот на современа уметност во Скопје, на која се изложени 88 колор фотографии создавани во период од десет години.
Со доделувањето на наградите на најдобрите остварувања се заокружува официјалното издание на годинашниот „КинеНова“ фестивал од 08 до 18 октомври, кој во неверојатни услови сепак го реализираше своето најинтересно издание досега. Многу сум задоволен што во година кога беше тешко воопшто и да се помисли да се организира филмски фестивал, знаејќи дека, меѓу другите, се одложи и еден Кански фестивал, а нашиот најстар фестивал „Браќа Манаки“ имаше само една симболична вечер, ние сепак успеавме да направиме одлична програма, во која во фокус секогаш е главната, натпреварувачка програма. Ценетото жири на чело со легендарниот полски режисер Кшиштоф Зануси нагласи дека изборот на филмовите бил интересен и богат, и дека се дискутирало буквално за сите наслови, на што сум особено горд. Годинашните лауреати уште еднаш ја покажаа разноликоста во пристапот при селекцијата на филмовите, давајќи увид во најдобрите деби остварувања кои доаѓаат од различни светски кинематографии. Затоа, продолжуваме и понатаму со „ловење“ на новите креативни сили во седмата уметност.
И покрај ритамот со кој пандемиската состојба постојано не’ меле, Скопскиот џез фестивал и годинава најде успешна формула за реализација на надалеку ценетиот музички настан, задржувајќи го традиционалниот термин – третата седмица од октомври. Од четиридневната понуда јас се одлучив да ги проследам концертите во живо на третата фестивалска вечер, а останатите ги гледав (и секако, слушав) на МРТ3, каде одеше директен пренос од НОБ, што беше одлична одлука на организаторите.
Шпанската кинематографија е една од најмоќните и најконзистентните на стариот континент. Репрезентативен претставник на оваа ценета филмска школа е Фернандо Труеба, чии незаборавни филмови се дел од филмската лектира за сите оние кои сакаат подобро да се запознаат со спецификите на шпанската и европската кинематографија.
Македонската документаристика во минатото ги испиша своите ѕвездени моменти во домашната кинематографија, неретко освојувајќи многу награди и на светските фестивали. Врвот се случи оваа година со двојната номинација за Оскар на „Медена земја“. Но, пред да се случи успехот благодарение на сјајната приказна за Атиџе, последната одгледувачка на диви пчели во Европа, во тој меѓупростор од една ипол декада, по осамостојувањето на државава, не се случуваше речиси ништо на планот на документаристиката. По долгогодишно затишје, се појавија неколку интересни млади автори на документарци, кои даваа надеж дека малку подзаборавениот жанр повторно ќе се врати на старите патеки. Најсветла точка меѓу нив беше драматургот-режисер Билјана Гарванлиева, која, соочувајќи се со неможноста авторски да се реализира во сопствената држава, замина во Германија.
