Кон „Незаборавна пролет во заборавено село“ на Куштрим Бектеши
Може ли тој да ти биде претседател?
Еве една книжевно-претседателска приказна, по повод претстојните претседателски избори во Македонија 😉
Извадок од романот „Нашиот човек на теренот“ на Роберт Перишиќ (Награда на „Јутарњи лист“ за најдобро прозно дело во Хрватска во 2007 година)
„Еве што ми раскажа Олениќ:
„…И кога веќе бев долу, си реков, да му се јавам на Киро, ете, си мислам, кога ќе појдеш во некоја држава и го знаше претседателот, штета е да не го посетиш… Киро таман беше при крај на вториот мандат, па сметав дека нема многу работа… И седиме ние во неговиот кабинет, мобилниот нон-стоп му ѕвони, тој само што го добил, па не знаеше да го исклучи. А не знаев ниту јас.
И така… Мобилниот му ѕвони, јас му се жалам за нашите пензии… и во еден момент тој ме прашува за мислење – кој би можел да го замени на претседателското место?
(…) И јас му велам: „Па не знам, не следам доволно, можеби Васил Тупурковски“… Оној Тупурковски, знаете кој? Оној мешлестиот мустаклија, оној што секогаш носи некои џемпери. А не беше глупав. И имаше искуство, политичко, уште од Југославија, и социјалист е, па сметав дека би можел да биде добар…
И тогаш Киро ми вели: „Да, Васил, и јас размислував за него… Не дека има подобри, но не знам ни самиот…“
Осврт кон новите документарни филмови на Јанкулоски и Блажевски
На 27 март имавме исклучителна можност во иста вечер да присуствуваме на проекциите на двата нови документарни филмови од македонските автори Роберт Јанкулоски и Владимир Блажевски, од 19 и 21 часот, секако, во омилената сала на Кинотеката. И ако „Манаки – Приказна во слики“ на Јанкулоски својата официјална скопска премиера ја доживеа на почетокот од месецот, па ова беше репризно прикажување за сите оние кои беа спречени да дојдат, тогаш за „Театарот во Скупи“ на Владимир Блажевски ова беше официјалната премиера токму во оваа специјална вечер, кога на едно место се собраа луѓето од филмската фела, но и оние, секогаш љубопитните проследувачи на квалитетните остварувања во Седмата уметност.
Кон изложбата „100 години потоа“ на Златко Бојковски
Во галерискиот простор на КИЦ во Скопје во тек е изложбата на Златко Бојковски насловена „100 години потоа“.
Оловен филм во оловни времиња
Кон „Оловна бригада“ на Кирил Ценевски (1980, 115 мин)
На првиот ден од пролетта, 21 март, Кинотеката на Македонија свечено ги промовираше реставрираните играни филмови на режисерот Кирил Ценевски, со што уште еднаш ја потврди една од неколкуте свои функции, зачувување и презервација на филмското наследство за идните генерации. Така кинотечната колекција дојде до фина бројка на дигитализирани копии на филмовите од неколку македонски филмаџии, откако во претходниот период бевме сведоци на промоција на собраните дела од режисерите Љубиша Георгиевски, Столе Попов, Бранко Гапо… како и она највредното, филмовите на првите балкански сниматели, браќата Манаки.
Нормалноста како привид
Кон „Господ постои, името и’ е Петрунија“ на Теона Митевска
Со широко отворени порти за експериментирањето со филмскиот јазик, Берлинскиот филмски фестивал во последнава деценија се одвои од неговите „соперници“, филмските фестивали во Венеција и во Кан, и наметна свој критериум при вреднувањето на новините во седмата уметност. Во очекување на можност за гледање на годинашните победници во различни категории, се’ уште се свежи сеќавањата на минатогодишниот лауреат, контроверзниот романски доку-филм „Touch me not“ на Адина Пинтили, потоа, на унгарскиот победник во 2016 година „On body and soul“ на авторката Илдико Ењеди, како и на редица случаи претходно, кои само го потврдија непишаното правило дека еден од трите престижни „А“ фестивали на Стариот континент си фати своја траекторија на движење, и нема враќање назад.
Совршен документарец на работ од возможното
Кон „Медена земја“ на Тамара Котевска и Љубомир Стефанов
Кинематографери: Фејми Даут, Самир Љума
Монтажер/продуцент: Атанас Георгиев
Македонската документаристика има долга и богата традиција зад себе, со вредни автори кои неретко освојувале награди на југословенските, европските и светските филмски фестивали. Впрочем, историски така и започнала целата македонска и балканска филмска приказна, со документација на секојдневието низ камерата 300 на браќата Манаки. И еден Стојан Попов не би бил тоа што е доколку во 70-те години не го калел својот филмски занает преку документарниот филм и славната трилогија составена од „Оган“ (1974), „Австралија, Австралија“ (1976) и „Дае“ (1979), кој доби номинација за Оскар, што претставува куриозитет во македонската документаристика до ден-денес. Се сеќавам каков одглас доби и еден подоцнежен доку-филм во 80-тите, ми се чини насловен како „Глас“, за животот на едно благородно старче во некое од нашите запуштени села, свирејќи на кавал (за жал, никаде не можев да дојдам до информација за него, што јасно укажува на една од болките во нашето општество – архивирањето на информации), кога како клинец свечено седнавме пред телевизорот и со нетрпение ја очекувавме премиерата на Телевизија Скопје, бидејќи родителите рекоа дека се работи за важен филм кој освоил меѓународни награди. Од таа декада во сеќавање ми остана и документарниот филм „Пчеларник“ на еден од доајените на македонската документаристика, Мето Петровски, 15-минутно брилијантно парче во продукција на „Вардар филм“ кое метафорично зборува за тие времиња, а преку пчеларникот го симболизира вечното вриење во овој дел од Европа, балканското „буре барут“, синтагма од која подоцна Дејан Дуковски направи цела кариера. Пчеларникот и пчелите всушност се сигнификативен премин кон она што во овие пар месеци се случува околу документарниот филм „Медена земја“ на режисерите Љубомир Стефанов и Тамара Котевска. Ни помалку ни повеќе, тие освоија три награди на престижниот „Санденс“ во Парк Сити, Јута, за првпат во историјата на овој филмски фестивал со долга традиција зад себе. Со тоа тие на најдобар начин се надоврзуваат на кратката хронологија од почетокот на текстот, потврдувајќи дека оваа земја отсекогаш негувала квалитетни документаристи.
Кон двојното ЛП „Сонична младост, приказната за ПМГ рекордингс 1998-2018“
Најавена кон крајот на минатата, 2018 година, како прекрасен подарок за сите љубители на звукот на современата македонска музичка сцена (особено за винил зависниците), но од оправдани причини, промовирана дури два месеци подоцна, винилната компилација „Сонична младост“ на ПМГ рекордингс е историски артефакт за случувањата овде и сега, поточно, таа е пресек на последните 20 години на домашната сцена низ призмата на работата на лејблот кој неуморно и на вистински начин го третира квалитететниот современ музички израз. Насловот на албумот совршено кореспондира со желбата, и најчесто, реализацијата на една совршена младост помината низ журки и музика, нешто што честопати во овој град претставувало утопија. Но…
Отворањето на „ИЛИ-ИЛИ“ во КЦ „Точка“ во 2002 година
Напишете коментар
Кога, брчкајќи по архивите, неочекувано ќе наидеш на фото албумче со богатство внатрe, па со ќеиф ќе ги искенираш фотографиите од пред 16 години, кога во тогашниот културен центар „Точка“ на Илинденска ја отворивме нашата книжарница за Вас, читателите, со воведен збор на проф. Венко Андоновски, и А -капела настап на Вера Милошевска (Јосифовска) и Елена Христова. Има и пар слики и од деновите потоа. Ех, времиња…
Секој прогонувач се соочува да стане прогонет
Кон филмот „Сведок“ на Митко Панов
Од нигде никаде, без пожелна и вообичаена медиумска помпа, овие денови публиката беше во можност да го гледа новото остварување на режисерот Митко Панов, насловено „Сведок“, во еден, во најмала рака, чуден термин, во 15 часот во киното „Милениум“. Откако во неколку ситуации во минатото ми се случило во вакви термини „да бакнам врата“, откако бев единствениот заинтересиран за проекцијата, најпрво вчера утро културно се јавив на билетарата од каде ми објаснија дека „филм сигурно ќе има“, и откако ми беше загарантирано правото на проекција, во закажаниот термин дојдов, си купив билет, и како по обичај, единствениот со кого ќе ја делев салата, сè до моментот кога се отворија вратите, беше професорот Стефан Сидовски, со кого си направивме фин вовед во она што следува, и кој всушност ми објасни дека веќе одредено време токму тој термин, 15 часот, е резервиран за филмови од европската кинематографија, но дека посетата била минорна. За среќа, пред почетокот на проекцијата се појавија уште шест љубители на филмската уметност, и шоуто можеше да почне.