пишува: Калина Малеска
На почетокот од Шрапнел на Игор Анѓелков, раскажувачот ни навестува роман што во прв план ќе се фокусира на метафикциски теми: процесот на пишување, методите, стилот на конструирање на приказната, прашањето што е она што еден роман го прави успешен. Она што, всушност, се случува во Шрапнел е исечок од два (или еден разделен на два) живота, оставајќи ги метафикциските теми суптилно во позадината на животните приказни.
Денес од печат излегува новата книга на Калина Малеска насловена „Облици на моќ во современата книжевност“. По збирката раскази “Мојот непријател Итар Пејо“ (2016) и книгата за деца „Арно ама“ (2018), ова е трета книга на Малеска во издание на ИЛИ-ИЛИ, овој пат како дел од истоимената есеистичка едиција.
СЛИКИЧКИ
Кога се вселија во новиот стан, Дамјан воопшто не сакаше да излегува. Постојано велеше дека надвор му е здодевно, па мама шеташе само со Марко. Дамјан доаѓаше единствено кога ќе му ветеа дека ќе му купат сликички за Светското првенство 2014 во Бразил.
Откако го прочитав „Шрапнел“, среќнородената книга на Игор (бидејќи се појави во време кога читачките навики, се надевам, се враќаат во мода), би го нарекол монтажен роман. Ако не е тоа, тогаш тоа сигурно му е барем едно од имињата, што не е неочекувано од еден верен филмофил. Многуте кадри од кои е составена книгава се снимени во барем десетина плана и следат пет основни и повеќе епизодни дејствени линии, а кон нив се додадени и повеќе интертитри, текстуални карти што додаваат значење вредно за насочено читање на дејството.
Летото 1962 година започна со големи горештини. Од топлината сѐ се спепелуваше, добиваше сива боја, овде онде прошарана со бојата на исушено тревје. Па сепак, вели Мартин, – за мене и мојата жена почна едно убаво време. Вака-така, по неколку години, во заедница со некои пријатели, изградивме куќички во подножјето на Гази-баба, така ги заменивме изнајмените влажни собички со удобни живеалишта. По толку години откако се зедовме со жената, уште не ни беа дошле децата и денес се чини смешно дека сме биле толку несреќни талкајќи по старите скопски маала, во барање на некоја поудобна собичка, која, барем, не би била во сутерен и би имала нешто малку сонце. Колку и да ни е паметењето злопамтило, сепак се заборава на тие тешкотии, како што се заборава и на многу неубави нешта од младоста.
Стрико ми беше единствениот кинооператор на светот. Пушташе неми филмови во нашиот мал град и тоа беше празник, стрико ми да пушти филм од едно собиче во кое никој не влегол освен јас и Ѓуптинот Грашко, јас кој бев премногу млад и направив грешка што не почнав да го учам занаетот од стрико ми, и Грашко, кој се занимаваше со
метафизика и нешто апстрактно, кој гледаше низ филмските ленти и никогаш во нив.
Романот „На осамениот брег покрај морето“ е составен од девет приказни чии главни ликови се легендарните далматински „галеби“, тие сурови ловци на женски срца и тела, еден вид заштитен знак на југословенските летувалишта во текот на седумдесеттите и осумдесеттите години на минатиот век. Сместен на островот Раб, романот ги следи судбините на неколку (анти)херои и нивните бројни „подвизи“ на горчливо-духовит начин, специфичен за делата на Зоран Фериќ. Но, покрај машките ликови, слободно може да се каже дека поважни се блескаво разработените женски ликови, локални жителки и туристки, зашто тие ги диктираат нештата и околу нив се врти сѐ.
Дури по смртта на Чарлс Буковски, станало јасно колку многу песни напишал во последната деценија од својот живот, која дефинитивно била најплодна. Она што „му го подариле боговите“ тој едноставно го ставал на хартија без никакви предрасуди, па меѓу стотината објавени песни има одлични, добри и помалку добри, но едно нешто е сосема очигледно – тој останува неповторлив глас секогаш на страната на малиот човек, пред чија искреност еве, и по три децении од неговата смрт, искрено се поклонуваме.
Студено утро, осум часот. Малку возила низ улиците. Веќе сите се на своите топли работни места. Одамна не сум станал толку рано. Ова ми е еден од последните испити, и морав добро да го подготвам, останувајќи до доцна во ноќта во последните седум денови. Го паркирам автомобилот, откако претходно ми наплатија билет на влезот од Универзитетот (проклети бирократски крадци!), и се упатувам кон големата сива градба – грдосија, со дување топол здив во дланките.
Точно по половина година од промоцијата на книгата „Молчи со отворена уста“, вториот роман на Снежана Младеновска Анѓелков, кој во меѓувреме влезе во финалето на наградата “Роман на годината“ на Фондацијата „Славко Јаневски“, се потсетуваме на таа прекрасна вечер во МКЦ Клуб ресторанот преку видео запис од настанот.
