Како 225 издание во едицијата „ПРОаЗА“ на ИЛИ-ИЛИ, утре од печат ќе излезе новиот роман на Сашо Кокаланов насловен „Среќните луѓе не слават родендени“. Ова е негова трета објава во оваа издавачка куќа, по популарните „Ние сме лудаци“ и „Ши“.
Синоќа во Берлин беа доделени наградите за најдобрите во седмата уметност во тековната 2023 година. „Европските Оскари“ традиционално се доделуваат на почетокот од декември, кога и привршува филмската календарска година на Стариот континент, за разлика од практиката на холивудската филмска индустрија, каде во опција влегуваат и филмовите кои премиерно се појавуваат во овој период од годината, па во март се прогласуваат најдобрите. Затоа на доделувањето на европските филмски награди горе-долу доминираат филмовите кои добро поминале на трите големи „А“ фестивали во Берлин (февруари), Кан (мај) и Венеција (септември), секако, ако доаѓаат од европската филмска провиниенција. Кога ќе заврши венециската Мостра, сите адути се на маса и почнуваат подготовките за европските награди. Така беше и годинава, бидејќи главен победник со неколку награди беше токму канскиот лауреат. Ова се годинашните европски филмски лауреати.
Љубовта кон куќите, и воопшто, кон уметноста на Ване Костуранов, во нашиот дом трае одамна. Всушност, оваа година година таа љубов стекна полнолетство. Точно осумнаесет години неколку „куќи“ на струмичкиот уметник се дел од нашиот дом. Ние живееме со нив, зборуваме со нив, тие не’ слушаат и не одговараат, но многу добро знаат што се случува: кој е нерасположен, кој е полн со љубов, кој е гневен, кој толерантен, кој е нервозен, кој емпатичен… И така со години. Тие се сведоци на нашиот светоглед, на нашето растење, созревање, стареење… затоа со особено задоволство ја очекувам секоја следна изложба на Ване, сепак, мудро избегнувајќи ја непотребната гужва на отворањето, бидејќи преферирам на раат да си поглаголам со неговите нови куќи.
„Јазикот е нашата татковина“, велеше Блаже Конески. На триесетгодишнината од неговата смрт, од домашниот библиотечен трезор го читаме расказот од истоимената збирка на Конески. Многумина го перцепираат пред се’ како поет (13 збирки поезија), и со право, но тој бил и одличен прозаист и има напишано сјајни раскази, а токму „Лозје“ е оној антологискиот, првообјавениот, во 1955 година.
„Во својата прва збирка раскази „Лозје“, познатиот поет Блаже Конески и’ се претставува на нашата читателска публика и како прозен писател. Мотивите што се обработени во оваа збирка ја откриваат несомнената авторова дарба преку сугестивен уметнички збор да ни ја открива животната стварност, а многу страници претставуваат вистински поетски текст“, е запишано на првиот капак на корицата од книгата, во издание на книгоиздателството “Кочо Рацин” од Скопје.
Синоќа во киното „Фросина“ во МКЦ се одржа настанот на годината! Во еден траорен период за сите нас, се случи промоцијата на книгата „Тажачки песни од скопскиот земјотрес во 1963г.“ од Ана Мартиноска и Жарко Иванов, во издание на Институтот за македонска литература. Во неа од научен аспект се претставени архивските материјали на Васил Хаџиманов, кои со децении го чекале својот љубопитен намерник да ги открие, проучи и да ги обелодени пред јавноста. Настанот имаше мултимедијален концепт благодарение на настапот на истоимениот внук, музичарот Васил Хаџиманов, кој со Вера и Оливер од „Љубојна“ надополнети со ритамот на Ратко и Виктор, создадоа магична атмосфера, соодветна на темата и достоинствена за моментот кој го живееме.
Неодамна, како специјално издание, излезе книгата „Идис“ од Робер Бадентер, во одличен превод од француски на македонски јазик на Гзиме Старова. Документаристичката проза е составен дел од издавачката дејност на ИЛИ-ИЛИ и досега може да се пофали со вистински бисери од овој жанр: доволно е да ги споменеме наградуваната „Кон езерото“ на Капка Касабова, или пак „Готленд“ на Мариуш Шчигел. Токму полската книжевност го негува овој израз благодарение на Ришард Капушќински и сите негови наследници кои продолжија ревносно да ја градат оваа литературна приказна. Секако, да не ја заборавиме и врвната белоруска авторка Светлана Алексиевич, чии значајни дела и’ донесоа Нобелова награда за литература.
По просторната инсталација и перформанс насловен(и) „Гласови“ во синагогата во Братислава, и фотографската и видео инсталација со наслов „Мементо мори“ во Уметничката галерија во Куманово, Страхил М. Петровски го заокружува креативниот период во тековната 2023 година со мултимедијалната изложба „Фрагментирани реалности“ во салоните „Империјал“ 1 и 2 во Културно информативниот центар во Скопје. Ова е негово јубилејно, дваесетто самостојно претставување пред публиката, овој пат под кураторство на Маја Чанкуловска Михајловска.
