Многу ми е драго што од 23 до 30 септември сум дел од ФИПРЕСЦИ жирито на 28-то издание на филмскиот фестивал во Кемниц, Германија. Другите двајца членови се колегите филмски критичари Холгер Твеле (Германија) и Хозе Солис (Хондурас/Шпанија). Голем предизвик е да се погледнат филмовите кои третираат теми што ги засегаат децата и младинците, оние во чии раце е иднината на оваа планета, бирајќи го најдобриот меѓу нив.
Приказната сакаше да „трзнам“ од втора. Имено, при истражувањето на Сплит во „слободен стил“ пред четири години, патот ме наведе кон средновековната тврдина „Грипе“, според која е крстена и легендарната спортска сала, која тогаш беше во зоната на мојот интерес. Го забележав симпатичниот музеј посветен на морето и сите негови богатства низ приказни создадени од човекот, но некако не ми беше предизвик да го посетам. Овој пат со драго срце го сторив тоа и пријатно се изненадив. Музејските поставки се прекрасни, и на крајот од посетата добив чувство дека тоа е еден сосема засебен свет, за мене далечен и недопирлив, но сепак препознатлив преку книжевноста и филмовите. Всушност, кога подобро размислив, се работи за цел еден начин на живот кој многу луѓе на „третиот камен од Сонцето“ со векови го практикувале создавајќи своја лична историја. Затоа Ве поканувам да ги погледнете сите чуда кои ги затекнав на оваа музејска авантура. Добредојдовте.
Пицигин е игра која се игра со мало топче на песочна плажа, во плиткото, или што би се рекло, до глуждови. Ова е „најсплитскиот“ спорт кој на плажите се појавил пред доаѓањето на фудбалот.
На најубавата сплитска плажа Бене, има една фина летна сцена под сенката на дрвјата, каде по цел ден пеат штурците, и каде во вечерните часови се одржува дел од програмата на 69 издание на „Сплитско лито“. Таму се одигра и претставата на ХНК (Хрватскиот народен театар од Сплит) според антологиското дело на американскиот писател Френсис Скот Фицџералд, „Големиот Гетсби“.
Кога си на море, мора да се посети култниот простор едноставно насловен „рибарница“, затоа што на едно место ги гледаш сите „морски плодови“ кои утрото ги уловиле вредните локални рибари. Така доаѓаш во директен контакт со морското богатство, она кое не го гледаш затоа што само безгрижно си пливкаш на некоја од околните плажи. Рибарницата на една од главните улици во Сплит, „Мармонтова“, има „од пиле млеко“. Низ фотографии го претставуваме богатството забележано деновиве на штандовите таму, кое уште ако си гурман и знаеш убаво да го подготвиш, тогаш на среќата и’ нема крај. Како беше она: Една слика – илјада зборови (овде би додал и – вкусови!). Уживајте 😉
„Се’ е спасено, кога барем еден уште памети“, гласи поднасловот на романот „Земја на бегалци“ од Кица Колбе, кој неодамна во издание на ИЛИ-ИЛИ доживеа второ издание. Но овој текст не е за децата бегалци од Егејска Македонија по Втората светска војна, чија судбина Колбе ја раскажува брилијантно во книгата, туку е поврзана со сеќавањата за уште една катастрофа, овој пат природна, која пред 60 години го погоди Скопје. Вчера и денес на неколку пункта во градот достојно се одбележува јубилејот од катастрофалниот земјотрес, со онаа стандардна порака на надеж следните генерации да не доживеат ништо слично.
Една до главните туристички точки близу Краков е концентрациониот логор Аушвиц-Биркенау. Милиони туристи годишно го посетуваат овој камп на смртта, во кој Нацистите за време на Втората светска војна егзекутирале стотици илјади Евреи. Јас сум еден од оние луѓе на кои совршено им е јасна пораката која посетата на ова место ја остава кај луѓето, „таков злостор врз човештвото никогаш да не се повтори“, но не можете да ме натерате како турист да бидам дел од простор каде се’ уште може да се почувствува големата болка и неправда нанесена врз човечките суштества. Но, Краков изобилува со историја поврзана со еврејското прашање, и беше невозможно таа да се прескокне. Затоа, бидејќи бев дел од ФИПРЕСЦИ жирито на филмскиот фестивал во овој прекрасен полски град, решив да го спојам професионалниот ангажман со туристичкиот момент со посета на фабриката за емајл на Оскар Шиндлер, чија позитивна приказна на спасување на Евреите за време на Втората светска војна го инспирираше американскиот режисер Стивен Спилберг да го сними филмот „Шиндлеровата листа“, подоцна седумкратен Оскаровец.
Краков е навистина импресивен град, и со право годишно е посетен од милиони туристи. Покрај атракциите како замокот Вавел, фабриката на Оскар Шиндлер и музејот „Чарториски“, градот е дом на осумдесетина книжарници каде со пријателите можете да испиете кафе, а во понудата да ги најдете своите омилени автори. Литературната репутација на овој полски град беше зацементирана во 2013 година, кога УНЕСКО го прогласи за „Град на литературата“, прв во континентална Европа, и само втор не-англиски град кој ја доби таа чест.
Од март 1993 година во прекрасниот Херцег нови се наоѓа најмалата книжарница во Европа, а можеби и во светот. Сместена само во 3.80м2, книжарницата „Мимоза“ нуди богат избор од квалитетна литература. Интересно, просторот е тесен, но истражувајќи по насловите на полиците, добивате чувство на големина, како да гледате кон морскиот хоризонт недалеку оттука.
Вообичаено на 1 јануари сите се возбудени околу традиционалниот концерт на Виенската филхармонија, но денеска се селиме во соседниот град, каде во 2016 година во Националната концертна сала “Бела Барток” маестрален концерт одржа легендарниот американски џез пијанист Keith Jarett.
