Експлозивна семејна сага за ретка жена со ретко име

Поговор кон романот „Мина“ од Игор Анѓелков, Скопје: ИЛИ-ИЛИ, 2023

Пишува: Ана Мартиноска

Загриженоста за човековото страдање на германскиот филозоф и социолог Теодор В. Адорно суптилно се провејува низ саморефлексивната семејна сага на новиот роман на Игор Анѓелков, кој започнува со неговиот цитат како мото „Можеби сетив дека сè она што човек постигнува во животот е само обид да си го врати детството.“. Токму тој стремеж за навраќање кон спомените од детството и кон сопственото и семејното минато, блиско и подалечно, а во обид да се разбере и прифати смислата, но и залудноста на животот, ја гради нарацијата на „Мина“, роман кој по многу нешта се надоврзува, го надополнува или пак претставува извесно продолжение на претходниот роман на овој автор – „Шрапнел“. Таа спојка не е само во експлозивноста на симболиката на двата наслови, туку уште повеќе во споделениот фокус на неколку генерации на ликови од исто семејство, вклучувајќи го и самиот наратор, кој веројатно, но не и нужно, е и самиот автор.

Читај повеќе

Кон „Анатомија на еден пад“, европскиот филм на годината

Не е толку честа појава еден филм да ги собере наградите во речиси сите главни категории на доделувањето на европските филмски награди, но токму тоа се случи со француското остварување „Анатомија на еден пад“ на режисерката Жастин Трие, кој во мај ја доби и престижната „Златна палма“ во Кан. За многумина ваквата разрешница на крајот од европската филмска година е неочекувана, бидејќи дел од публиката и критичарите во филмот видоа „само уште едно остварување со судска парница“, но тоа, секако, воопшто не е точно. Можеби делумно би се сложил за режисерскиот дел од работата, каде школски решените сцени се наметнале сами по себе, но врвното сценарио на Трие во соработка со Артур Харари е оној бисер кој храбро се соочува со ѕверското современие во кое живееме, отворајќи безброј релевантни теми низ кои во центарот на вниманието е човекот. А кој друг!?

Читај повеќе

„Се’ уште можам нешто да сторам“ од Фросина Пармаковска

Денес од печат излегува новиот роман од Фросина Пармаковска насловен „Се’ уште можам нешто да сторам“. Се работи за 226 издание во едицијата „ПРОаЗА“ на ИЛИ-ИЛИ, каде авторката досега ги издаде и „Вишнова хроника“, „Одбројување“ (Роман на годината 2017) и „На враќање“.

Читај повеќе

„Среќните луѓе не слават родендени“ од Сашо Кокаланов

Како 225 издание во едицијата „ПРОаЗА“ на ИЛИ-ИЛИ, утре од печат ќе излезе новиот роман на Сашо Кокаланов насловен „Среќните луѓе не слават родендени“. Ова е негова трета објава во оваа издавачка куќа, по популарните „Ние сме лудаци“ и „Ши“.

Читај повеќе

Лауреатите на „Европските филмски награди“ 2023

Синоќа во Берлин беа доделени наградите за најдобрите во седмата уметност во тековната 2023 година. „Европските Оскари“ традиционално се доделуваат на почетокот од декември, кога и привршува филмската календарска година на Стариот континент, за разлика од практиката на холивудската филмска индустрија, каде во опција влегуваат и филмовите кои премиерно се појавуваат во овој период од годината, па во март се прогласуваат најдобрите. Затоа на доделувањето на европските филмски награди горе-долу доминираат филмовите кои добро поминале на трите големи „А“ фестивали во Берлин (февруари), Кан (мај) и Венеција (септември), секако, ако доаѓаат од европската филмска провиниенција. Кога ќе заврши венециската Мостра, сите адути се на маса и почнуваат подготовките за европските награди. Така беше и годинава, бидејќи главен победник со неколку награди беше токму канскиот лауреат. Ова се годинашните европски филмски лауреати.

(c) Sebastian Gabsch
Читај повеќе

Кон изложбата „Таен премин кон месечината“ на Ване Костуранов

Љубовта кон куќите, и воопшто, кон уметноста на Ване Костуранов, во нашиот дом трае одамна. Всушност, оваа година година таа љубов стекна полнолетство. Точно осумнаесет години неколку „куќи“ на струмичкиот уметник се дел од нашиот дом. Ние живееме со нив, зборуваме со нив, тие не’ слушаат и не одговараат, но многу добро знаат што се случува: кој е нерасположен, кој е полн со љубов, кој е гневен, кој толерантен, кој е нервозен, кој емпатичен… И така со години. Тие се сведоци на нашиот светоглед, на нашето растење, созревање, стареење… затоа со особено задоволство ја очекувам секоја следна изложба на Ване, сепак, мудро избегнувајќи ја непотребната гужва на отворањето, бидејќи преферирам на раат да си поглаголам со неговите нови куќи.

Читај повеќе

„Лозје“ од Блаже Конески

Од долчето се искачија право в лозје. Долу песокот чкрташе, а овде е земјата ровка, стапалките леко се одбележуваат. Мало е ова лозје и запустено – две-три стотини пењушки, како случајно поникнати.

– Ти најди си сенка, – рече едниот – а јас ќе се лекувам овде на сонце.

Читај повеќе

Кон „Тажачки песни од скопскиот земјотрес во 1963г.“ од Ана Мартиноска и Жарко Иванов

Синоќа во киното „Фросина“ во МКЦ се одржа настанот на годината! Во еден траорен период за сите нас, се случи промоцијата на книгата „Тажачки песни од скопскиот земјотрес во 1963г.“ од Ана Мартиноска и Жарко Иванов, во издание на Институтот за македонска литература. Во неа од научен аспект се претставени архивските материјали на Васил Хаџиманов, кои со децении го чекале својот љубопитен намерник да ги открие, проучи и да ги обелодени пред јавноста. Настанот имаше мултимедијален концепт благодарение на настапот на истоимениот внук, музичарот Васил Хаџиманов, кој со Вера и Оливер од „Љубојна“ надополнети со ритамот на Ратко и Виктор, создадоа магична атмосфера, соодветна на темата и достоинствена за моментот кој го живееме.

Читај повеќе

Кон „Идис“ од Робер Бадентер

Неодамна, како специјално издание, излезе книгата „Идис“ од Робер Бадентер, во одличен превод од француски на македонски јазик на Гзиме Старова. Документаристичката проза е составен дел од издавачката дејност на ИЛИ-ИЛИ и досега може да се пофали со вистински бисери од овој жанр: доволно е да ги споменеме наградуваната „Кон езерото“ на Капка Касабова, или пак „Готленд“ на Мариуш Шчигел. Токму полската книжевност го негува овој израз благодарение на Ришард Капушќински и сите негови наследници кои продолжија ревносно да ја градат оваа литературна приказна. Секако, да не ја заборавиме и врвната белоруска авторка Светлана Алексиевич, чии значајни дела и’ донесоа Нобелова награда за литература.

Читај повеќе

Кон мултимедијалната изложба „Фрагментирани реалности“ на Страхил М. Петровски во КИЦ

По просторната инсталација и перформанс насловен(и) „Гласови“ во синагогата во Братислава, и фотографската и видео инсталација со наслов „Мементо мори“ во Уметничката галерија во Куманово, Страхил М. Петровски го заокружува креативниот период во тековната 2023 година со мултимедијалната изложба „Фрагментирани реалности“ во салоните „Империјал“ 1 и 2 во Културно информативниот центар во Скопје. Ова е негово јубилејно, дваесетто самостојно претставување пред публиката, овој пат под кураторство на Маја Чанкуловска Михајловска.

Читај повеќе