Кон „Buffalo 66“ на Винсент Гало

Сето она што треба да го содржи еден дебитантски филм, несомнено, може да се најде во првото авторско остварување на актерот/сценарист/режисер Винсент Гало, „Бафало 66“ од 1998 година. Провокативна идеја, одлична глума, доволна количина на его, чувство за експерименталност, приказна пар екселанс, доза на автобиографизам, (извртен) хумор и, на крајот од краиштата, срце и душа што ве милуваат во текот на целиот филм.

Црниот филм: Blaxploitation cinematography

Во почетокот, црниот независен филм зазел опозициски став кон ексклузивниот Холивуд, но во 90-те Афроамериканците увидоа дека таквата позиција е лузерска и успеаја да снимат десетици наслови со кои го воспоставија црниот мејнстрим во филмската индустрија. Во следниот текст збор-два за историјата на „црниот филм“ и неговата актуелна позиција

Во светот на филмот има малкумина автори коишто во текот на својата долгогодишна кариера можат да се пофалат со доследност и конзистентност на својот филмски јазик. Еден од ретките е човекот што доаѓа од зафрлениот американски град Балтимор, режисер чијашто филмска естетика е уникатна и единствена, која несомнено го прави голем auteur, но не со кренат нос, туку со многу истенчена смисла за самокритика. Дами и господа, мистер Џон Вотерс!

Овој филмски наслов веројатно многумина ќе го поврзат со легендарната книга „Животинска фарма“ на англискиот класик Џорџ Орвел. Тоа е секако далеку од вистината, но сепак постојат две лабави допирни точки што се наѕираат и во двата случаја. Првата, и поочигледната, се крие во епитетот „животинско“ во самите наслови, кој во „фармата“ ја опишува неминовноста од создавањето на хиерархиски систем во затворениот круг на општествените вредности, додека истото „анимално“ чувство во „фабриката“ се наметнува преку животот во слична таква, но по обме помала институција со конкретни задолженија и обврски – затворот.

Биографските филмови секогаш ја наметнувале дилемата дали да се прикаже само најзначајниот и најплодниот период од животот на субјектот, или приказната да го опфати неговото/нејзиното бивствување од раѓањето па се’ до смртта. Првата варијанта, според која се снимени поголемиот дел од филмовите во овој жанр, уште не почетокот игра на картата на екстравагантност и глорификација на личноста, а втората отвора можност за влез на психоанализата во приказната, транспонирајќи ги детските фрустрации и трауми како единствена причина и последица врз подоцнежниот креативен период од животот на субјектот.

Новиот бран на иранскиот филм докажува дека, и покрај сите проблеми инспирирани од религијата, културата и општествените процеси, создавањето на вистински уметнички дела е далеку од невозможно

Квиз прашање: Како се вика филмот кој во 60-те години драстично ја промени перцепцијата на Холивуд кон хорор жанрот? Одговор: „Психо“ на Алфред Хичкок. Што да се каже после една ваква квалификација, освен, „се случи и тоа“. Да, се случи римејкот на најдобриот меѓу најдобрите, „Психо“, филм кој за оригиналниот автор значеше врв во неговата кариера (иако Хичкок и потоа направи маестрални дела како „Птици“ и „Лудило“), но за режисерот ван Сант, кој по четири децении се обиде да ја врати опсесивноста на Бејтс мотелот на филмското платно, дефинитивно претставува филм за расчистување со еден успешен период зад и започнување на нов пред себе.

Дали во средно училиште сте излажале, за да го оправдате вчерашното отсуство, дека починала баба ви? Добро, ако не сте биле инфициран лажго, тогаш, сигурен сум, барем со еден професор(ка) сте биле на воена нога!? А зошто? Па едноставно, поради несимпатичност, поради несигурноста во тие тинејџ години, или поради бунтот и зовриената крв кај секој средношколец. Ваквите вибрации на почетокот од 80-те години Пинк Флојд ги претворија во химна која сите ние одвреме-навреме си ја потпевнуваме во себе: We don’t need no education… Teacher, leave a kids alone! Но, и покрај силната медиумска поддршка на албумот „Ѕид“, проследен со филм и светска турнеја, професорите не се променија. Тие и понатаму останаа оние истите студени, професионални и заљубени во правото токму тие, со една бројка, да го оценат знаењето на учениците. Што значи тоа? Можеби таквите потреби кај нив ги наметнала некоја друга, непозната интелигенција, надвор од планетава?

Осамени животни излегуваат надвор, во ноќта: дилери, курви, осаменици, зависници… Ова е само дел од впечатоците со кои Тревис Бикл, њујоршкиот таксист, во 1976 година го потресе светот во легендарниот „Таксист“, филм кој предизвика многу полемики и поделени мислења, филм кој широко ја отвори вратата на седмата уметност за два автора со сличен сензибилитет: Мартин Скорсезе и Пол Шредер. Овој пат ќе го величаме делото на Шредер, кој, по потписот на сценариото на споменатиот култен филм, стана еден од најценетите автори во светот. Не залудно Џон Милиус рекол: „Не ги почитувам многу денешните сценаристи. Но пред Пол Шредер длабоко се поклонувам“.

Доколку во последниве месеци сте приклучени на една од мрежите за комуникација на Интернет, стопроцентна е веројатноста дека нема да го избегнете прашањето: го гледаше ли „Матрикс“? Со тоа, и покрај падот на Берлинскиот ѕид, луѓето повторно се поделени на две страни: оние што не го гледале и оние што го гледале филмот. Слично како и поделбата на световите во самиот филм на: 1) Матрикс – или симулација на реалниот свет што го гледаме и уживаме насекаде околу нас, и 2) вистинската состојба на нештата, односно, светот од другата страна, светот без правила и пороци, во кој луѓето живеат слободно. вака поставените тези наведуваат на фактот дека најверојатно се работи за генерациски култен филм, но само доколку критериумите што владеат во изминатите век и кусур филмска историја малку опаднале, или напротив, драстично се изостриле. Одберете која пилула од овие две ја посакувате.